Enerji Kaynakları

Enerji. hayat ve insan için son derece önemlidir. Günlük yaşantımızda ihtiyacımız olan enerjiyi bize enerji kaynakları sağlar. Bunlar yenilenebilir enerji kaynakları ve yenilenemez enerji kaynakları olmak üzere iki çeşittir.

Yenilenemez Enerji Kaynakları

Fosil yakıtlar ve nükleer enerji kaynağı olan radyoaktif elementler; sınırlı oluşu, kullanıldıkça bitmeleri ve fosil yakıtların yenilenmelerinin çok uzun sürede gerçekleşmesinden dolayı yenilenemez enerji kaynakları olarak isimlendirilir.

1. Fosil Yakıtlar

Kömür, petrol ve doğal gaz gibi yakıtlardır. Fosil yakıtların endüstri alanında çok geniş kullanım alanı bulunmaktadır. Isı enerjisi elde etmek için kullandığımız yakıtların büyük bir kısmı fosil yakıtlar olup termik santrallerde de elektrik enerjisi üretmek için kullanılır.

Kömür: Dünyada elektrik üretiminde en çok tercih edilen yakıttır. Ülkemizde Zonguldak ilimiz kömür madeni yönünden oldukça zengindir.

Petrol: Dünyada en yaygın kullanım alanı olan enerji kaynağıdır. En çok kullanıldığı alanlar ulaşım ve enerji üretimidir. Bunların yanı sıra benzin, mazot, LPG, plastik. naftalin, boya ve teflon üretiminde de kullanılır.

Doğal gaz: Renksiz, kokusuz, gaz hâlindeki fosil yakıt olup genellikle ısınma amaçlı kullanılır.

Aşağıdaki grafikte farklı kaynaklardan eşit miktarda enerji üretilirken açığa çıkan karbondioksit miktarları gösterilmiştir.

Not: Yenilenemez enerji kaynaklarından atmosfere salınan karbondioksitin büyük kısmı kömürden kaynaklanmaktadır. Günümüzde ise elektrik üretiminde en çok kömür kullanılmaktadır.

2. Nükleer Enerji

Uranyum gibi radyoaktif elementlerin atomlarının çekirdeğinin parçalanması sonucu elde edilen enerji türüdür. Elde edilen enerji çok fazladır fakat oluşan atıklar (radyasyon), gerekli tedbirler alınmazsa tüm canlılara zarar verir.

Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Sürekli kullanıldığı halde tükenmeyen ve tekrar kısa sürede oluşabilen enerji kaynaklarına yenilenebilir enerji kaynakları denir. Yenilenebilir olmaları ve çevreye verdikleri zararın az olması bu kaynakların avantajlarındandır.

Temel yenilenebilir enerji türleri hidroelektrik, rüzgar, güneş, jeotermal ve biyokütle enerjisidir.

1. Hidroelektrik Enerjisi

Hidroelektrik enerjisi, akarsuların üzerine inşa edilen barajlarda biriktirilen suyun hareketinden yararlanılarak üretilen enerjidir.

Elektrik üretimi yapmak için kullanılır.

2. Rüzgâr Enerjisi

Rüzgarın hareket enerjisi, rüzgar jeneratörlerinde elektrik enerjisine dönüştürülür.

Rüzgar santralleri kurulduktan sonra oldukça avantajlı bir enerji kaynağıdır.

3. Jeotermal Enerji

Yerkürenin iç tabakalarında bulunan sıcak su ya da buhardan yararlanılarak elde edilen enerjidir.

Elektrik enerjisi üretimi, seraların ısıtılması gibi alanlarda yararlanılır.

4. Güneş Enerjisi

Güneş enerjisi dünyamızdaki hayatın temelini oluşturur. Enerjisi fazla ve temiz bir kaynaktır. Güneş panelleri içlerinden geçen suyu ısıtır ve bu su, konut ve is yerlerinin sıcak su gereksinimini karsılar. Ayrıca uzaya fırlatılan uydular, ihtiyaç duydukları elektrik enerjisini güneş panellerindeki güneş pilleri sayesinde Güneş’ten sağlar.

5. Biyokütle Enerjisi

Bitki ve hayvan atıklarından yararlanılarak elde edilen enerji biyokütle enerjisi olarak adlandırılır. Biyokütle enerjisi; odun, hayvan atıkları, bitki atıkları ya da enerji amaçlı yetiştirilmiş bitkilerden elde edilebilir. Atıklar güç santrallerinde yakılır. Açığa çıkan sıcak gazlar çeşitli işlemlerden geçirilerek elektrik enerjisi üretmek için kullanılır.

İkinci bir yöntem ise bekletme tankında bulunan atıkları çürümeye bırakmaktır. Çürüyen atıklardan çıkan metan gazı daha sonra ısınma amaçlı yakılır. Fosil yakıtlara göre daha çevreci bir gazdır.