ELEKTROSTATİK

Elektriklenme

Maddeler atomlardan oluşur. Atomlarda proton (p) nötron (n) ve elektronlardan (e) oluşur. Proton ve nötron çekirdekte, elektron ise çekirdek etrafında hareket etmektedir.

Bir madde de elektron sayısı proton sayısına eşit ise madde nötr haldedir denir. Elektron sayısı fazla ise madde (—) yüklü, proton sayısı fazla ise madde (+) yüklü olur. Maddeler arasındaki elektron alış verişine eletriklenme denir. Üç çeşit elektriklenme vardır.

1. Sürtünme ile Elektriklenme

Nötr iki cisim birbirine sürüldüğünde birinden diğerine elektron geçişi sağlanabilir. Bu durumda elektron alan (—), elektron veren (+) yüklenmiş olur. Buna göre sürtünme ile elektriklenen cisimler eşit miktarda yük ile yüklenirler. Yük işaretleri zıt olur.

3. Etki ile Elektriklenme

Yüklü cismin etkisi ile iletken cismin serbest elektronlarına bir kuvvet etki eder. Bu kuvvetin etkisi ile elektronlar iletken cismin uç kısmında toplanır. Bu durumda nötr cismin uçları (+) ve (—) yüklenmiş olur. Nötr cismin uçları daima eşit miktarda yüklenir.

Topraklama

Topraklanan iletken cisimlerin yük miktarı ve işareti ne olursa olsun nötr olurlar. (—) yüklü cisimler toprağa elektron verip nötr olur, (+) yüklü cisimler topraktan elektron alıp nötr olur.

Topraklanmış bir iletkene yüklü bir cisim yaklaştırılırsa sadece cismin yaklaştırıldığı uç zıt işaretli olarak yüklenir.

Elektroskop

Bir cismin yüklü olup olmadığını yüklü ise yükünün işaretini bulmak için kullanılır. Topuz ve yapraklardan oluşur.
Elektroskop yüklü iken yapraklar birbirini iter ve aralarında bir açı olur. Bu açının değişimine bakarak cisimlerin işareti belirlenir.

Nötr bir elektroskoba yüklü cisimler dokunulur ya da yaklaştırılırsa yaprakları açılır. Topuz ve yaprakların yük dağılımları aşağıdaki gibi olur.