Elektriksel Kuvvet Konu Anlatımı İsabet Akademi Video Çözümlü Sorular 11. Sınıf Fizik
Elektriksel Kuvvet (Coulomb Yasası) video 11. sınıf Umut Hoca
Elektrik yükleri, yüklerin cinsine bağlı olarak birbirine itme ya da çekme kuvveti uygular. Yüklerin birbirine uyguladığı kuvvet, Newton’ın üçüncü hareket yasasına göre eşit büyüklükte ve yükleri birleştiren doğrultu üzerinde zıt yönde gerçekleşir. Yükler arasındaki elektriksel kuvvetler vektörel büyüklük olup temas gerektirmeyen kuvvetlerdendir (Şekil 2.1).
Charles Augustin de Coulomb’un (Şarl Ogüsten dö Kulon) elektriksel kuvveti etkileyen değişkenleri belirlemek amacıyla deneyler yaptığı bilinmektedir. Coulomb, deneylerini yükler arasındaki uzaklığı, yüklerin büyüklüğünü ve aralarındaki ortamı değiştirerek tekrarlamıştır. Deney sonuçlarına göre yükler arasındaki uzaklık arttığında uzaklığın karesi ile ters orantılı olarak elektriksel kuvvetin azaldığını, yüklerin büyüklüğü değiştiğinde yüklerin çarpımları ile doğru orantılı olarak elektriksel kuvvetin arttığını belirlemiştir. Yükler arasındaki ortamı değiştirdiğinde de elektriksel kuvvetin değiştiğini görmüştür. Bu durum, elektriksel kuvvetlerin yüklerin içinde bulunduğu ortama bağlı olduğunu gösterir. Buradan yükler arasındaki elektriksel kuvvetin yük büyüklüklerine, yüklerin kütle merkezlerinin arasındaki uzaklığa ve ortamın özelliğine bağlı olduğu sonucuna ulaşmıştır.
Bu bağıntı, yükler arasındaki etkileşimlerin nelere bağlı olduğunu ortaya koyan deneysel bir kanundur. Coulomb Kanunu olarak isimlendirilen bu bağıntı noktasal olan yükler için geçerlidir. Elektriksel kuvvetin birimi SI’da Newton’dır ve vektörel bir büyüklüktür. q1 ve q2 cisimlerin yükleri olup birimi Coulomb’dur (C). d, yüklerin kütle merkezleri arasındaki uzaklık olup birimi metredir (m). k ise ortamın cinsine bağlı sabit olup Coulomb sabiti adını alır.
1. Döküm ayak, destek çubukları ve bağlama parçası ile Şekil I’deki sistemi kurunuz.
2. Alüminyum folyodan kenar uzunluğu 2 cm olan üç adet kare parça kesiniz. Üç parçayı elinizde ayrı ayrı yuvarlayarak küresel duruma getirinceye kadar sıkıştırınız.
3. Küreleri 50 cm uzunluğundaki iplerin ucuna bağlayarak destek çubuğuna Şekil II’deki gibi asınız.
4. Ebonit çubuğu yünlü kumaşa sürtüp A ve B küreciklerine dokundurarak küreciklerin yüklenmelerini sağlayınız.