Elektrik ve manyetizma, birbirleriyle ilişkili olan iki temel fiziksel olgudur ve elektriğin hareketiyle oluşan manyetik alanları, manyetik alanların ise elektrik yükleri üzerindeki etkilerini inceleyen fizik dalıdır. Elektrik alanları, yüklerin birbirine uyguladığı kuvvetleri tanımlarken; manyetik alanlar, hareket eden yüklerin oluşturduğu kuvvet alanlarını ifade eder. Bu etkileşimler, elektromıknatıslar, jeneratörler, motorlar ve transformatörler gibi birçok teknolojik cihazın çalışma prensibini açıklar ve modern teknolojiye büyük katkıda bulunur.
11. Sınıf Elektrik ve Manyetizma Konu Anlatımları
Elektriksel Kuvvet ve Elektriksel Alan
Elektriksel Potansiyel Enerji ve Potansiyel Fark
Düzgün Elektrik Alan ve Sığa
Manyetizma ve Elektromanyetik İndüklenme
Alternatif Akım
Transformatörler
Çözümlü Örnek Test Soruları
Soru 1:
Bir teldeki elektrik akımı, etrafında bir manyetik alan oluşturur. Bu durum, hangi fiziksel ilkeyle açıklanabilir?
A) Coulomb Yasası
B) Faraday Yasası
C) Ampère Yasası
D) Gauss Yasası
Çözüm:
Bir teldeki akımın manyetik alan oluşturması Ampère Yasası ile açıklanır. Doğru cevap: C
Soru 2:
Bir mıknatısın kuzey ve güney kutupları arasında manyetik alan çizgileri uzanır. Bu çizgilerin yönü nasıl belirlenir?
A) Kuzeyden güneye
B) Güneyden kuzeye
C) Her iki yönde de sabit
D) Mıknatısın merkezinden dış yüzeyine
Çözüm:
Manyetik alan çizgileri kuzey kutbundan güney kutbuna doğru uzanır. Doğru cevap: A
Soru 3:
Bir tel, manyetik alan içinde hareket ettirildiğinde, telde elektrik akımı indüklenir. Bu olay hangi yasayla açıklanır?
A) Ampère Yasası
B) Faraday’ın Elektromanyetik İndüksiyon Yasası
C) Coulomb Yasası
D) Ohm Yasası
Çözüm:
Bir telin manyetik alan içinde hareketiyle akım oluşumu, Faraday’ın İndüksiyon Yasası ile açıklanır. Doğru cevap: B
Soru 4:
Bir iletken telde elektrik akımı geçtiğinde oluşan manyetik alanın yönü nasıl belirlenir?
A) Sol El Kuralı
B) Sağ El Kuralı
C) Lenz Kuralı
D) Coulomb Yasası
Çözüm:
Akım geçen telde manyetik alan yönünü belirlemek için sağ el kuralı kullanılır. Doğru cevap: B
Soru 5:
Bir elektrik devresinde akımın manyetik alan üzerindeki etkisi gözlemlenir. Aşağıdakilerden hangisi bu etkiyi artırır?
A) Akımın yönünü değiştirmek
B) Telin direncini artırmak
C) Akım şiddetini artırmak
D) Manyetik alanı azaltmak
Çözüm:
Akım şiddetini artırmak, manyetik alanın gücünü de artırır. Doğru cevap: C
Soru 6:
Bir mıknatısın güney kutbuna bir başka mıknatısın kuzey kutbu yaklaştırıldığında ne tür bir etkileşim olur?
A) İterler
B) Çeker
C) Serbest kalır
D) Yüksüz hale gelir
Çözüm:
Zıt kutuplar birbirini çeker. Doğru cevap: B
Soru 7:
Bir elektromıknatısın manyetik alanı, sarım sayısı ve akım şiddeti ile doğru orantılı olarak artar. Sarım sayısını artırmak manyetik alan üzerinde nasıl bir etki yaratır?
A) Azalır
B) Artar
C) Sabit kalır
D) Yön değiştirir
Çözüm:
Sarım sayısı arttıkça elektromıknatısın manyetik alanı da artar. Doğru cevap: B
Soru 8:
Manyetik alan içinde hareket eden yüklü bir parçacık, manyetik kuvvetin etkisiyle yolunu değiştirir. Bu kuvvet hangi yasa ile açıklanır?
A) Coulomb Kuvveti
B) Lorentz Kuvveti
C) Faraday İndüksiyonu
D) Maxwell Denklemi
Çözüm:
Manyetik alan içinde hareket eden yüklü bir parçacık, Lorentz Kuvveti etkisiyle yön değiştirir. Doğru cevap: B