Elektrik Akımı, Üreteçlerin Bağlanması Fizik Tyt
ELEKTRİK AKIMI
Direnç
Elektrik akımına karşı iletkenin gösterdiği zorluğa direnç denir. Birimi ohm (Ω)’dir.
Reosta
Ayarlanabilir dirençtir. Sürgü L’ye doğru çekilirken direnç artar, K’ye doğru çekilirken direnç azalır. Devrelerde akımı kontrol etmek için kullanılır.
Akım (i)
Bir iletkenin birim kesitinden birim zamanda geçen toplam yük miktarıdır. Birimi amperdir. Ampermetre ile ölçülür. Ampermetrenin direnci sıfır kabul edilir. Devreye seri bağlanır.
Gerilim (Potansiyel fark) (V)
İletken üzerinden akımın geçişini sağlayan enerjinin göstergesidir. Birimi volttur. Voltmetre ile ölçülür.
Voltmetre devreye paralel bağlanır. Üzerinden akım geçmez.
Ohm Kanunu
Bir iletkenin uçları arasına bir potansiyel fark (V) uygulandığında iletken üzerinden akım (i) geçer. Potansiyel farkın akıma oranı sabit olup iletkenin direncine (R) eşittir.
Seri Bağlama
Seri bağlı dirençlerin üstünden geçen akımlar eşittir. Dirençlerin uçları arasındaki gerilimler ohm kanunundan,
Paralel Bağlama
Paralel bağlı dirençlerin uçları arasındaki gerilimler eşit olur.
Harf Metodu
Karışık devrelerde devreyi düzenlemek için kullanılır. Direncin bir ucuna harf verilir. Dirençsiz tüm noktalara aynı harf taşınır. Direnç gelince harf değiştirilir. Bu işlem tüm dirençlerin her iki ucu da harf alıncaya kadar devam eder. Verilen harfler sırasıyla (akımın geçtiği sırayla) yan yana yazılıp devre yeniden çizilir.
Akım Verme Süresi
Özdeş üreteçlerde akım verme süresi üretecin üstünden geçen akımla ters orantılıdır. Aynı lambaya seri üreteç eklenirse ışık verme süresi kısalır, paralel üreteç eklenirse ışık verme süresi uzar.