HÜCRE ÇEPERİNİN (HÜCRE DUVARI) ÖZELLİKLERİ

1. Cansızdır.

2. Esnek değildir.

3. Tam geçirgendir. Üzerindeki basit geçitlerden (Plazmodesma) madde geçişi olur. Yani çeper, hücre zarı gibi seçici geçirgen değildir.

4. Bitkilerde, mantarlarda, alglerde ve prokaryotlarda (bakteri, arke) bulunur. Bitkilerin çeperi selüloz, mantarların çeperi kitin yapılı, bakterilerin ise peptidoglikan (protein + karbonhidrat) yapılıdır.

Plazmoliz: Hücrenin su kaybedip büzülmesidir.

Deplazmoliz: Büzülmüş bir hücrenin su alıp eski haline gelmesidir.

Hemoliz: Saf suya (% 100 su) bırakılan hayvan hücresinin su alıp patlamasıdır. Bitkilerde çeper olduğu için hemoliz olmaz.

Hipertonik ortam: Çok yoğun ortamdır. Yani hücreye göre, çözüneni (tuz, glikoz) çok, suyu az olan ortamdır. Örneğin pekmez yoğun bir çözeltidir. Pekmeze su ekledikçe yoğunluğu azalır. Yani yoğunluk suyla ters orantılıdır. Yoğunluğu fazla olan ortam su çeker.

Hipotonik ortam: Az yoğun ortamdır. Yani hücreye göre çözüneni az, suyu çok olan ortamdır.

İzotonik ortam: Eş yoğun ortamdır. Yani hücreyle ortamın çözünen madde miktarlarıyla, su miktarları eşittir.

Osmotik basınç (O.B): Suyu çekme gücüdür. Yani suya olan ihtiyaçtır. Örneğin fotosentezde su kullanıldığı için, su miktarı azalır. Yani suya ihtiyaç (O.B) artar.

Turgor basıncı (T .B): Suyun hücre çeperine yaptığı basınçtır. Yani su arttıkça T.B artar. Osmotik basınç ile Turgor basıncı birbiriyle ters orantılıdır.

Emme kuvveti (E.K): O.B — T.B şeklindedir. Emme kuvveti osmotik basınçla doğru orantılıdır.

EKZOSİTOZ

Hücre zarından geçemeyen büyük maddelerin hücre dışına atılması olayıdır. Örneğin böcekçil bitkilerin sindirim enzimlerini (protein yapılı) böceğin üzerine salgılaması, Çürükçül mantarların sindirim enzimi salgılaması, soluk borusunda mukus salgılanması, Hormonların hücreden kana salgılanması vs.

ENDOSİTOZ

Hücre zarından geçemeyen büyük maddelerin hücre içine alınmasıdır. Eğer alınan maddeler katıysa fagositoz, sıvıysa pinositoz olarak adlandırılır.