Eklem Bacaklılar 9.Sınıf Biyoloji
- Tüm hayvan türleri içinde en büyük gruptur. Tür çeşitliliği, sayıları ve yayılış alanları çok fazladır.
- Protein ve kitin yapılı dış iskeletleri bulunur. Dış iskelet büyümeyi sınırlandığından bazıları deri (kabuk) değiştirir.
- Vücutları segmentlidir. Segmentler birbirine esnek bir deri ile bağlıdır.
- Baş, boyun ve göğüs olmak üzere üç bölümden oluşurlar.
- Açık dolaşım gözlenir.
- Bilateral simetri bulunur.
- Çizgili kasları sayesinde çok hızlı hareket ederler.
- Solunum organları, solungaç, trake veya kitapsı akciğerdir.
- Boşaltımı “malpighi tüpcükleri” ile yaparlar.
- İki açıklıklı (tam sindirim kanalı) sindirim kanalı bulundururlar.
- Kabuklular, örümceğimsiler (araknidler), çok ayaklılar ve böcekler şeklinde gruplara ayrılırlar.
Kabuklular
- Genellikle suda yaşarlar.
- Vücutlarının dışında sert bir kabuğa sahiptirler.
- Solungaç solunumu yaparlar.
- Yengeç, ıstakoz, karides ve kerevit bu gruba girer.
Örümcekler (Araknidler)
- Genellikle karada yaşarlar. Ancak suda yaşayan türleri de vardır.
- Vücutları iki kısımdan oluşur.
- Dört çift ayak bulundururlar.
- Solunum organları, “kitapsı akciğerler”dir.
- Bazılarının arka kısımlarında zehir iğneleri bulunur.
- Bu grubun en bilinen örnekleri akrep ve örümceklerdir.
Çok Ayaklılar
- Karada yaşarlar ancak nemli ortamlara ihtiyaç duyarlar.
- Vücutlarında baş ve gövde olmak üzere iki kısım bulunur.
- Uzun vücutlu ve segmentli yapıya sahiptirler.
- Her bölmede bir çift ayak bulunur. Ayak sayıları 10 – 750 arasında değişir.
- Basit yapıda gözleri bulunur.
- Ağaç diplerinde, taşların altında ve çürümekte olan yaprakların altında bulunabilirler.
- Kırkayak ve çiyan bilinen iki örneğidir.
Not: Çiyanlar ürettikleri zehirler ile avlarını felç edebilirler. Zehirlerini sadece savunma amaçlı kullanırlar, saldırgan değildirler.
Böcekler
- Hemen hemen her çeşit ortamda yaşayabilirler.
- Tür sayısı diğer hayvan gruplarından çok fazladır.
- Vücutları baş, göğüs, karın olmak üzere üç kısımdan oluşur.
- Uçma özellikleri ile çok fazla alanlara yayılabilirler.
Not: Çok fazla sayıda yumurta oluşturabilirler. Bir mevsimde çok fazla döl verebilirler. Erkek olmadan üreyebilen türler bulundururlar.
- Bazı böcekler koloni halinde yaşar ve aralarında iş bölümü gözlenir (sosyal grup).
- Dış iskeletleri olduğu için deri değiştirirler.
- Genellikle iki çift kanatları, üç çift bacakları ve baş bölgelerinde antenleri bulunur.
- Açık dolaşım gözlenir.
- Trake solunumu yapar.
- Azotlu boşaltım atıkları ürik asittir.
Eklem Bacaklılar nedir genel özellikleri kaça ayrılır örnek 9.sınıf biyoloji
Kabuklular, örümcekler, çok ayaklılar ve böcekleri içine alan en büyük omurgasız canlı grubudur. Kabuklular solungaç solunumu yaparak oksijen gereksinimlerini karşılarlar. Istakoz, yengeç, karides, kerevit, su piresi bu grubun örnekleridir. Araknitlerin dört çift bacakları vardır. Baş ile göğüs bölgesi birbiriyle kaynaşmış durumdadır. Örümcek, kene, akarlar ve akrep bu grupta bulunan farklı canlılardır. Çok ayaklılar; vücudundaki her bölmesinde ayak bulunan hayvanlardır. Bazı türleri zehirlidir. Çıyan ve kırkayak örnek verilebilir. Böcekler omurgasız hayvanlar içinde kanatları olan tek hayvan grubudur. Vücudu dış etkilerden koruyan protein ve kitinden oluşmuş bir dış iskeletleri vardır. Büyüme dönemlerinde bu iskelet atılıp, yerine yenisi yapılır. Vücutları baş, göğüs ve karın olarak üç kısımdan oluşur. Eşeyli olarak ve genellikle yumurta bırakarak çoğalırlar. Yumurtadan çıkan organizmalar gelişim dönemlerinde başkalaşım (metamorfoz) geçirir. Gelişmiş sinir sistemleri vardır. Gözleri ve diğer duyu organları iyi gelişmiştir. Böceklerin hızlı hareket edebilmesi Vücutlarında çizgili kasların bulunmasından kaynaklanır. Solunum organı olarak trake denilen borular görev yapar. Açık kan dolaşım sistemi görülür. Arılar, çekirgeler, kelebekler, karıncalar, sinekler, hamam böcekleri, ipek böceği, bitler, pireler, peygamber develeri, kız böcekleri,kulağakaçanlar böcekler grubunda yer alan canlılardan bazılarıdır.