EK FİİL

İsim ve isim soylu sözcüklere gelerek onların cümlede yüklem olarak kullanılmalarını sağlayan ve çekimlenmiş fiillere gelerek birleşik çekimli fiiller oluşturan “imek” fiiline denir. Ek fiil “i”(mek) fiilidir ve tek başına bir anlamı yoktur. Ek fiilin iki görevi vardır:

Ek—Fiilin 1. Görevi: 

Ek-fiil isimlere gelerek onların kip eki almasını sağlar. Böylelikle isimler de fiiller gibi kip eki alarak çekimlenirler ve cümlenin yüklemi olurlar. Ek-fiilin tüm kiplerde çekimi bulunmamaktadır. Ek—fiilin dört zamanda çekimi yapılır.

4) Ek fiilin Geniş Zamanda Çekimi: 

Ek-fiilin geniş zamanda çekimi yapılırken ek-fiil ve geniş zaman eki görülmez. Ek-fiilin geniş zamanda çekimi “kişi ekleriyle yapılır.

Not: Ek fiilin geniş zaman 3.tekil kişisinde çekim yapan “-dır” eki bazen düşebilir.

Mehmet’in dersleri çok iyi. → ek fiilin geniş zamanı 3.tekil kişide çekimlenmiştir.

Ek fiille çekimlenmiş bir ismin olumsuzu “değil” kelimesi ile yapılır.

Ben öğretmen-di-m. (Olumlu)
Ben öğretmen değil-di-m. (Olumsuz)
Burada havalar soğuk-muş. (Olumlu)
Burada havalar soğuk değil-miş. (Olumsuz)

Not: Birleşik zamanlar cümleye “terk edilmiş alışkanlık, gerçekleşmemiş niyet, küçümseme, olasılık v.b.” anlamlar katar.

Örnek

• Önceden her sabah spor yapardım. (terk edilmiş alışkanlık)
• Dün seni ziyarete gelecektim. (gerçekleşmemiş niyet)
• Bu zekayla çalışıp doktor olacakmış. (küçümseme)
• Şimdi bizim oralara bahar gelmiştir. (olasılık)