Düzgün Elektriksel Alan ve Sığaçlar (Kondansatörler) Fizik Ayt
DÜZGÜN ELEKTRİKSEL ALAN, SIĞAÇLAR
Sığaçların Enerjisi:
Kondansatörler:
Doğru akım devrelerinde elektrik enerjisini depolamak için kullanılan depoladığı elektrik yükü ile iş yapabilen devre elemanına kondansatör denir.
Kondansatörler devrede biçiminde gösterilir.
Sığa:
Kondansatörler, çevresinden ve birbirinden yalıtılmış iki iletkenden oluşur. Kondansatörler yüklendiğinde iki iletken plakada eşit fakat zıt işaretli elektrik yükü taşır.
Bu yüzden iki iletken levha arasında elektriksel potansiyel farkı oluşur. İletkenlerin birinin üzerindeki yükün büyüklüğünün, iletkenler arasındaki potansiyel farkına oranı yük biriktirme kapasitesidir.
Sığacın Yapısı
Sığaçlar iki iletken levha ve aralarına konulan yalıtkan malzemelerden oluşturulur. Kullanılan levhaların şekline göre düzlem ve silindirik sığaçlar gibi değişik sığaçlar vardır. Şekildeki bir düzlem sığaçtır.
Yalıtkan malzeme olarak hava, kağıt, porselen ve cam gibi maddeler kullanılır. Dielektrik katsayısı (ε)’nın en küçük değeri boşluğunkidir. Genelde havanın dielektrik katsayısı yaklaşık olarak boşluğa eşit alınır. Sığası C olan bir sığaç şeklindeki gibi V potansiyel farkı altında yüklendiğinde üretecin (—) kutbuna bağlı levha — q kadar yükle yüklenirken buna bağlı hevha +q kadar yüklenir. Sığacın toplam yükü olarak herhangi bir tanesinin taşıdığı yük alınır.
Sığaçların Enerjisi
Bir kondansatörde toplanan yükün potansiyele göre değişim grafiği şekildeki gibidir.
Sığaçların Bağlanmaları:
1. Seri Bağlama
Kondansatörlerin birer uçları ortak bağlansa bu tür bağlamalara seri bağlama denir. Seri bağlı kondansatörler tren vagonları veya halay çeken insanlara benzetilebilir.
Birden çok kondansatörün depoladığı yükü tek başına aynı potansiyelde depolayan kondansatöre eşdeğer sığa (Ceş) denir.
özellikler
Seri bağlı kondansatörde toplanan yükler eşittir. q1 = q2 = q3
Devredeki toplam yük bir kondansatörde toplanan yüke eşittir.
qtop=q1 = q2 = q3
Devredeki toplam gerilim her bir kondansatörün gerilimlerinin toplamı kadardır.
V=V1+V2+V3+…
2. Paralel Bağlama:
Kondansatörlerin (+) uçları bir noktaya (—) uçları da başka bir noktaya bağlanırsa paralel bağlama yapılmış olur.