Yukarıdan Aşağıya Doğru Düşey Atış Hareketi
Hava direncinin ihmal edildiği ortamda V0 hızıyla düşey olarak aşağı doğru atılan cisme yalnızca çekim kuvveti etki eder (Şekil 1.39). Cismin hareket ivmesinin büyüklüğü g’ye eşittir. Cisme etki eden çekim ivmesi, hareketle aynı yöndedir. Bu durumda cisim, ilk hızı V0 olan düzgün hızlanan doğrusal hareket yapar. Düzgün hızlanan doğrusal hareket denklemlerinde a ivmesi yerine g çekim ivmesi, D x yer değiştirmesi yerine h yüksekliği yazılır. Bu durumda hareketle ilgili denklemler Tablo 1.7’deki gibi olur.
Aşağıya doğru düşey atış hareketine ait grafiklerin özellikleri, ilk hızı V0 olan ve düzgün hızlanan doğrusal harekete ait grafiklerin özellikleriyle aynıdır. Vo büyüklüğünde hızla harekete başlayan ve t sürede V büyüklüğünde hıza ulaşan cisim h kadar düşer ve aşağı doğru olan yön (-) seçilirse hız-zaman, ivme-zaman ve konum-zaman grafikleri Grafik 1.9’daki gibi olur
Aşağıdan Yukarıya Doğru Düşey Atış Hareketi
Hava direncinin ihmal edildiği ortamda yerden V0 hızıyla düşey olarak yukarıya doğru atılan cisme çekim kuvveti etki eder (Şekil 1.40). Cismin hareket ivmesinin büyüklüğü yine g’ye eşittir. Cisme etki eden çekim kuvveti harekete zıt yönde olduğu için cisim, ilk hızı V0 olan düzgün yavaşlayan doğrusal hareket yapar ve durur. Cismin yukarıya çıkması sırasında düzgün yavaşlayan doğrusal harekete ait denklemlerde a ivmesi yerine g çekim ivmesi, D x yer değiştirmesi yerine h yüksekliği yazılır. Bu durumda hareketle ilgili denklemler Tablo 1.8’deki gibi olur. Yukarıya doğru düşey olarak atılan cisim maksimum yüksekliğe ulaştıktan sonra serbest düşme hareketi yapar.
Çıkış ve iniş sürelerinin eşitliği dikkate alındığında çıkış ve inişteki hız değişim büyüklüklerinin de eşit olduğu görülür. Sonuç olarak cisim yükselirken herhangi bir noktadaki hızının büyüklüğü V ise aşağı doğru düşerken aynı noktadaki hızının büyüklüğü yine V olur (Şekil 1.41). Aşağıdan yukarıya doğru düşey atış hareketine ait grafiklerin özellikleri, çıkışta düzgün yavaşlayan doğrusal hareket ve inişte düzgün hızlanan doğrusal hareket yapan cismin grafikleriyle aynı özellikleri taşır. V0 büyüklüğünde hızla harekete başlayan ve tç süre sonra duran cisim, maksimum yüksekliğe (hmax) ulaşır. Buna göre aşağı doğru olan yön (-) seçilirse hız-zaman, ivme-zaman ve konum-zaman grafikleri Grafik 1.10’daki gibi olur.
