Doğu Bloğunun Kurulması

1945 Yalta ve Potsdam Konferansları sırasında Sovyetler Birliği’nin Boğazlarda üs, Kars ve Ardahan üzerindeki istekleri ile Türkiye üzerindeki emelleri; Türkiye’nin İngiltere, Fransa ve ABD’den yardım istemesi sürecine neden olmuştur.

Sovyetler Birliği, Yunanistan’da çıkan iç savaşta Komünist yanlısı olanları desteklemiştir.

Sovyetlerin; İran, Türkiye ve Yunanistan üzerinden Doğu Akdeniz ile Ortadoğu bölgesine yayılma, Doğu Avrupa’da işgali altında bulunan ülkelerde komünist rejimleri yerleştirerek Sovyet Bloku-Peykler Bloku oluşturma çabaları; 1948’de Polonya, Romanya, Macaristan, Bulgaristan, Çekoslovakya ve Doğu Almanya’ya nüfuz alanını genişletmiştir.

Savaş sırasında Yugoslavya ve Arnavutluk’ta komünist yanlılar iktidara gelmiştir.

1947 yılına gelindiğinde, Komünist rejim altındaki ülkeler Moskova’dan yönetilen bir blok haline gelmiş ve Winston Churchill’in kullandığı deyimle “Demir Perde” ülkeleri oluşmuştur.

1945’te Mançurya ve Kuzey Kore’yi işgali ile Kore, Çin, Çinhindi, Malezya, Birmanya ve Filipinler’deki komünist hareketleriyle tüm Doğu ve Güneydoğu Asya’da Sovyet etkisi artmıştır.

Doğu Bloku İçindeki Gelişmeler

I. Alman işgaline karşı Yugoslavya ve Arnavutluk’ta komünist partilerin direnişleri Almanlara karşı başarıyla sonuçlanmış ve halk hareketi ile bu iki ülkede komünist yönetimler kurulmuştur. (SSCB’nin, bu gelişmelerde hiçbir etkisi ve katkısı olmadığı için Yugoslavya ve Arnavutluk, Moskova’ya (SSCB) karşı daha bağımsız hareket etmişler ve Moskova’nın etkisinde kalmamışlardır.)

• BM Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesinden biri olan Çin Devleti adına Formaza Hükümeti olmuştur. Bu ise yeni sorunlara ortam hazırlamıştır

II. 4 – 11 Şubat 1945’teki Yalta Konferansı’nda Kore’nin iki işgal bölgesine ayrılmasına karar verilmiş ve Potsdam Konferansı’nda 38. enlem, iki bölgeyi ayıran sınır olmuştur.

• 1945’te Moskova’da bir araya gelen ABD, Çin, SSCB ve İngiltere Kore için “demokratik bir hükümet tasarısı” hazırlama kararı almalarına rağmen Kore’nin birleşmesi sağlanamamıştır.

Kore:

• ABD, 10 Mayıs 1948’de Güney Kore’de seçimlerin yapılmasını sağlamış ve Güney Kore Cumhuriyeti’ni kurmuştur.
• SSCB, 1948 Ağustosu’nda Kuzey Kore’de seçimler düzenlemiş ve Kore’nin kuzeyinde, 9 Eylül 1948’de komünist yönetime sahip Kore Halk Cumhuriyeti’ni kurmuştur.

III. Batista yönetimine karşı başlattığı mücadelede başarılı olan Fidel Castro (hâlâ yaşıyor) Küba’da kendi hükümetini kurarak başbakan olmuştur.

• ABD’nin Castro’ya karşı olması sonucu Küba ile SSCB yakınlaşmış ve ülkedeki özel işletmeleri kamulaştıran Castro, Küba’da sosyalist bir yönetim kurmuştur.