Doğal Sayılarda Basamak Değeri 5. Sınıf Matematik


Kategoriler: 5. Sınıf Matematik Konuları, Konu Anlatımları, Matematik
Cepokul

Doğal sayılar hayatımızın her alanında karşımıza çıkan ve matematiğin temelini oluşturan en temel sayı türleridir. Doğal sayılarla işlem yaparken, sayının basamak değeri kavramını anlamak büyük bir öneme sahiptir. Her doğal sayı, basamaklarına göre farklı bir değere sahiptir ve bu değerler sayının büyüklüğünü belirler. 5. sınıf matematik dersinde, doğal sayıların basamak değeri, sayıları okuma ve yazma becerilerini geliştirme açısından kritik bir konu olarak ele alınır.

2. Tema: Sayılar ve Nicelikler: Doğal Sayılar ve İşlemler Konu Anlatımları

5. Sınıf Doğal Sayılarda Basamak Değeri Ders Notu (Yeni Müfredat)

  • Bir rakamın bulunduğu basamağa göre aldığı değere o rakamın basamak değeri denir. Bir rakamın bulunduğu basamağa bakmadan aldığı kendi değerine o rakamın sayı değeri denir.

Not: Bir doğal sayının basamak değerleri toplamı sayının kendisidir.

Örnek: 23 457 612

  • 3’ün sayı değeri → 3
    3’ün basamak değeri → 3 000 000
  • 7’nin sayı değeri → 7
    7’nin basamak değeri → 7000

Örnek:

Basamak Değeri Çalışma Kağıdı

Basamak Değeri Nedir?
Bir sayının her basamağının, o basamakta yer alan rakama bağlı olarak bir değeri vardır. Bu değere "basamak değeri" denir. Bir sayının basamak değeri, sayının her bir basamağında bulunan rakamın, o basamağın değerine göre çarpılmasıyla elde edilir.

Basamaklar ve Değerleri:
Bir doğal sayıda, her bir rakamın bulunduğu konum, yani basamak, o rakamın değerini belirler. Sayının sağdan sola doğru sıralanan basamaklarının her biri, sırasıyla birler basamağı, onlar basamağı, yüzler basamağı, binler basamağı gibi adlandırılır.

Basamak Değerlerinin Sıralaması:

  1. Birler Basamağı (1): Sayının en sağındaki basamak. Buradaki rakam 1 ile çarpılarak değeri bulunur.
  2. Onlar Basamağı (10): Sağdan ikinci basamaktır. Buradaki rakam 10 ile çarpılarak değeri bulunur.
  3. Yüzler Basamağı (100): Sağdan üçüncü basamaktır. Buradaki rakam 100 ile çarpılarak değeri bulunur.
  4. Binler Basamağı (1,000): Sağdan dördüncü basamaktır. Buradaki rakam 1,000 ile çarpılır.
  5. On Binler Basamağı (10,000): Sağdan beşinci basamaktır. Buradaki rakam 10,000 ile çarpılır.

Örnek:
54,321 sayısını ele alalım. Bu sayının her bir basamağındaki rakamın değeri şu şekildedir:

  • Birler basamağındaki 1 sayısının basamak değeri: 1 x 1 = 1
  • Onlar basamağındaki 2 sayısının basamak değeri: 2 x 10 = 20
  • Yüzler basamağındaki 3 sayısının basamak değeri: 3 x 100 = 300
  • Binler basamağındaki 4 sayısının basamak değeri: 4 x 1,000 = 4,000
  • On binler basamağındaki 5 sayısının basamak değeri: 5 x 10,000 = 50,000

Basamak Değeri Neden Önemlidir?
Doğal sayılarda basamak değeri, sayıları doğru bir şekilde okuyup yazmak ve matematiksel işlemleri anlamak için oldukça önemlidir. Sayıların büyüklüğünü ve pozisyonunu anlamak, hem işlemleri yaparken hem de gerçek hayatta kullanırken büyük kolaylık sağlar.

Gerçek Hayat Uygulamaları:

  • Para işlemleri: Büyük miktarlardaki para hesaplamaları, basamak değeri kavramına dayanır. Örneğin, 10,000 TL ile 1,000 TL arasındaki farkı anlamak için basamak değerleri göz önünde bulundurulur.
  • Zaman: Günlük yaşantımızda saat hesaplamalarında onlar ve birler basamakları kullanılır. Saat 23:45 sayısında, onlar basamağındaki rakam saat, birler basamağındaki ise dakikayı ifade eder.

Liselere Giriş Sınavı (LGS)
15 Haziran 2025 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
14 Haziran 2025 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
15 Haziran 2025 Pazar