10. Sınıf Dirençlerin Seri ve Paralel Bağlanması konu anlatımı, özeti, çözümlü sorular

Kullanım amaçlarına göre dirençler iki farklı şekilde bağlanabilir. Bunlardan biri seri bağlama diğeri de paralel bağlamadır.

1. Seri Bağlı Dirençler

Birer ucundan birleştirilerek bağlanmış dirençlere seri bağlanmış denir. Bu durumda ana koldan gelen i akımının izleyebileceği tek bir yol vardır. Bu nedenle dirençlerden geçen i1 ve i2 akımları ana koldan gelen i akımına eşit olur.

i = i1 = i2

Her bir direncin uçları arasında bir gerilim vardır. Bu gerilimler ohm kanunundan;

V1 = i1 . R1 ve V2 = i2 . R2 dir

i1 ve i2 akımları eşit olduğundan seri bağlı dirençlerin gerilimleri dirençlerle doğru orantılıdır. Yani;
R1 > R2 ise V1 > V2 olur.

Seri bağlanmış dirençlerin gerilimleri toplandığında ana gerilimine eşit çıkar.

V = V1 + V2 olur.

Devrede kullanılan birden fazla direncin yerine kullanılabilecek dirence eş değer direnç denir. Seri bağlanmış dirençlerin eş değeri;

Reş = R1 + R2 + … ile bulunur.

Yani Seri bağlanmış dirençlerin eş değeri bütün direnç değerlerinin cebirsel toplamı ile bulunur.

2. Paralel Bağlı Dirençler

Her iki ucundan birbirine bağlanmış dirençlere paralel bağlı dirençler denir. Bu durumda ana koldan gelen akım R1 ve R2 dirençlerine dağılır. Direnci çok olan koldan az akım, direnci az olan koldan çok akım geçer.

i = i1 + i2

R1 > R2 ise i1 < i2 olur.

Paralel bağlanmış dirençlerin uçları arasındaki potansiyel farklar eşittir.
V = V1 = V2

Paralel bağlanmış dirençlerin eş değer direnci;