Dirençlerin Seri Bağlanması

• İki ya da daha fazla direnç uç uca eklenerek şekildeki gibi seri bağlandığında, dirençler aynı akım yolu üzerinde dizildiklerinden her dirençten geçen akım eşit olur.
  i = i₁ = i₂
• Seri bağlı dirençler toplam gerilimi paylaşır. Voltmetrelerde okunan değerler arasında,
  V = V₁ + V₂ ilişkisi vardır.
• Dirençlerden geçen akım şiddetleri eşit olduğundan, ohm kanununa göre,
  V = V1 + V2 olduğundan,
  i.Reş = i.R₁ + i.R₂ den eşdeğer direnç
  Reş = R₁ + R₂ bağıntısından bulunur.
  Buradan seri bağlı dirençlerin eş değeri, dirençlerin toplamına eşittir sonucu çıkar.

Not: Seri bağlı üreteçlerde potansiyel fark akımlar eşit olduğundan dirençle doğru orantılıdır. Şekildeki devrelerde potansiyel farklar bölünmüştür.

Dirençlerin Paralel Bağlanması

İki ya da daha fazla direnç, şekildeki gibi birer uçları aynı noktalara bağlanırsa, bu bağlama şekline paralel bağlama denir.

• Şekildeki paralel bağlı dirençlere gelen i akımı, iki kısma ayrılarak dirençlerden geçer. Paralel bağlı dirençler devre akımını paylaşır.
  i = i₁ + i₂
• Dirençlerin birer uçları aynı noktalara bağlı olduğu için uçları arasındaki potansiyel farkları birbirine ve üretecin uçları arasındaki potansiyel farkına eşit olur.
  V = V₁ = V₂
• i = i₁ + i₂ olduğundan,
  1 / R_eş = (1 / R₁) + (1 / R₂) ya da Reş = (R₁ . R₂) / (R₁ + R₂) bağıntsından bulunur.

Not: Paralel dirençlere akım dağılır. Akımlar, gerilimler eşit olduğundan dirençle ters orantılı dağılır. Şekildeki devrelerde akımın dağılımı verilmiştir.

Dirençlerin Bağlanması Konu Anlatımı Videolu

Dirençlerin Bağlanması Soruları ve çözümleri Videolu

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Eşit büyüklükte üç direnç seri bağlanırsa toplam direnç nasıl olur?
A) Dirençlerin çarpımı kadar olur
B) Dirençlerin toplamına eşit olur
C) En büyük dirence eşit olur
D) En küçük dirence eşit olur
Doğru Cevap: B
Çözüm: Seri bağlamada dirençler doğrudan toplanır:
Rtoplam = R₁ + R₂ + R₃

---

2. R₁ = 6 Ω, R₂ = 3 Ω olan iki direnç paralel bağlandığında eşdeğer direnç kaç ohm olur?
A) 9
B) 4.5
C) 2
D) 1
Doğru Cevap: C
Çözüm: Paralel bağlamada:
1/Rt = 1/R₁ + 1/R₂ → 1/Rt = 1/6 + 1/3 = (1 + 2)/6 = 3/6
→ Rt = 6/3 = 2 Ω

---

3. Dirençlerin paralel bağlanmasında aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Eşdeğer direnç en küçük dirençten küçüktür
B) Dirençlerden biri arttıkça eşdeğer direnç artar
C) Tüm dirençlere aynı akım gider
D) Uçlarındaki gerilim aynıdır
Doğru Cevap: C
Çözüm: Paralel bağlamada gerilim (V) sabit, ancak akım dirençlere göre değişir. Akım, direnci küçük olandan daha fazla geçer. Bu nedenle C şıkkı yanlıştır.

---

4. 2 Ω, 3 Ω ve 5 Ω’luk dirençler seri bağlandığında toplam direnç kaç ohm olur?
A) 2
B) 5
C) 10
D) 30
Doğru Cevap: C
Çözüm: Seri bağlı dirençlerde toplam direnç:
Rtoplam = 2 + 3 + 5 = 10 Ω

---

5. Üç özdeş direnç paralel bağlandığında eşdeğer direnç R olur. Bu dirençler seri bağlanırsa yeni eşdeğer direnç kaç R olur?
A) R
B) 2R
C) 3R
D) 9R
Doğru Cevap: C
Çözüm:
Üç özdeş direnç (her biri r) paralel →
1/R = 1/r + 1/r + 1/r = 3/r → R = r/3
Seri bağlansaydı: Rseri = r + r + r = 3r
Yani, Rseri = 3 × (r/3) = 3R