Deyim ve Atasözlerinin Yanlış Kullanılması

Atasözleri ve deyimler kalıplaşmış sözler olduğu için değiştirilemez, değiştirilirse anlatım bozukluğuna yol açar.

Deyimler, anlamına uygun olmayan cümlelerde kullanılırsa anlatım bozukluğuna yol açar.

“Adamın yüzünden dökülen bin parçaydı.” cümlesinde geçen “yüzünden dökülmek” sözü yanlış kullanılmış bir deyimdir. Deyimin orijinali “yüzünden düşmek” biçimindedir. Deyimin kalıbı bozulduğu için anlatım bozukluğu vardır.

“Karacaoğlan gördüğü her güzele gönül koyan bir şairdir.” cümlesinde yanlış deyim kullanıldığı için anlatım bozukluğu vardır. “Küsmek, gücenmek” anlamına gelen “gönül koymak” deyimi yerine “âşık olmak, sevmek” anlamına gelen “gönül vermek” deyimi kullanılmalıdır.

Yanlış kullanım

• O kadar sağlıklıydı ki yanağından ter damlıyordu.
• Mozart’ı kafanızı dinlendirmek için okuyun.
• Birçok kez sana gelmiştim, içimi boşaltmıştım.
• Beynimden aşağı kaynar sular döküldü.
• Sen benim başıma gelen en güzel şeysin.
• Çok maymun iştahlıdır ne bulsa yer.
• Dün çok güzel konuşmuş, ağzına geleni söylemişti.
• Gösteriden önce herkes baştan tırnağa arandı.
• Bu olaya o kadar kızmıştı ki içi içine sığmıyordu.
• Takımımızın başarısı hepimizin yüreğimizi kabarttı.

Doğru kullanım

• O kadar sağlıklıydı ki yanağından kan damlıyordu.
• Mozart’ı kafanızı dinlemek için okuyun.
• Birçok kez sana gelmiştim, içimi dökmüştüm.
• Başımdan aşağı kaynar sular döküldü.
• Sen benim karşıma çıkan en güzel şeysin.
• Çok pis boğazlıdır ne bulsa yer.
• Dün çok güzel konuşmuş, ağzından bal damlamıştı.
• Gösteriden önce herkes baştan aşağı arandı.
• Bu olaya o kadar kızmıştı ki içi içini yiyordu.
• Takımımızın başarısı hepimizin göğsünü kabarttı.