Devletler Arası çıkar çatışmalarından Kutsal İttifaka
II. Viyana kuşatmasında Osmanlı ordularının bozguna uğratılması Avrupa devletlerini heyecanlandırmış; Osmanlı’nın bu durumunda yararlanma fırsatının doğduğu düşünülerek Papa’nın çağrısıyla Osmanlı’ya karşı “Kutsal İttifak” gündeme gelmiştir. Osmanlı Devleti, Köprülü Fazıl Mustafa Paşa’nın Salankamen ve ordunun başında sefere çıkan son Osmanlı padişahı II. Mustafa’nın Zenta Seferlerinde yenilgiler almıştır. Dört ayrı cephede Haçlı güçleriyle savaşan Osmanlı Devleti 16 yıl savaşlara dayanabilmiştir.
1683 – 1699 arası Osmanlı ile Kutsal İttifak Savaşlarında,
- dört padişah değişikliği yaşanmış,
- devletin hazinesi neredeyse boşalmış,
- II. Mustafa, orduyu maddi ve manevi yönden motive etmek amacıyla ordunun başında Zenta Seferi’ne çıkmış,
- Hazineye giren vergi miktarlarını artırmak için 1695’te Mukataa sisteminden Malikane Sistemi’ne geçilmiştir.
İngiltere ve Hollanda elçilerinin arabuluculuğu sonucu Osmanlı Devleti ile Avusturya, Lehistan ve Venedik arasında ayrı ayrı 1699 — Karlofça Antlaşması imzalanarak savaş sonlandırılmıştır. Karlofça Antlaşması’na katılan Rus heyeti, imza yetkisine sahip olmadığı için Ruslarla bir yıl sonra ancak antlaşma yapılacaktır.
Rusya ile 1700 İstanbul Antlaşması yapılırken Malta ile herhangi bir antlaşma ya da protokol yapılmamıştır.
1699 — Karlofça Antlaşması ile
- Mora Yarımadası, Dalmaçya kıyıları ve Ayamavra Adası Venedik’e,
- Podolya ve Ukrayna Lehistan’a,
- Temeşver ili ve Banat Yaylası hariç bütün Macaristan ve Erdel Avusturya’ya bırakılmıştır.
- Antlaşmanın geçerlilik süresi 25 yıl olacak ve Avusturya, antlaşmanın garantörü olacaktır.
Karlofça Antlaşması,
- Osmanlı Devleti’nin, Batı’da bu kadar geniş toprak kaybı yaşadığı ilk antlaşmadır.
- Diplomatik açıdan da güç kaybeden Osmanlı Devleti, Karlofça’da ilk kez “müzakere” yoluyla bir antlaşma imzalamak zorunda kalmıştır.
- Osmanlı’nın Avrupa karşısında taarruz gücü sona ermiş, Osmanlı’ya karşı Avrupa savunmadan saldırıya geçmiştir.
- 1921 Sakarya Savaşı’na kadar Türklerin Avrupa’dan çekilme süreci başlamıştır.
İstanbul Antlaşması-1700
- Deli Petro’nun hayallerini kurduğu “sıcak denizlere inme” amacının ilk adımı olarak Ruslar, Azak Kalesi’ne yerleşme imkanı bulmuştur.
- Ruslar ayrıca İstanbul’da elçi bulundurma hakkı da elde etmiştir.
