Destek ve hareket sistemi, vücudumuzun dik durmasını ve hareket etmesini sağlayan önemli bir yapıdır. Kemikler, kaslar ve eklemlerden oluşan bu sistemin sağlığını korumak, günlük yaşamda rahat hareket edebilmemiz için hayati öneme sahiptir. Yanlış duruş pozisyonları, hareketsizlik ve yetersiz beslenme gibi faktörler bu sistemi olumsuz etkileyebilir. Bu yazıda, destek ve hareket sisteminin sağlığını korumanın yollarını ve bu sistemin sağlıklı kalması için yapılması gerekenleri inceleyeceğiz.

5. Sınıf Destek ve Hareket Sisteminin Sağlığı Ders Notu

Vücuttaki Sistemlerin Sağlığı ve Çalışması

• İnsan vücudundaki bütün sistemler düzenli, uyumlu ve birbirine bağlı olarak çalışır.
• Vücuttaki sistemlerden birinin görevini yapamaması, vücudun çalışma düzenini bozabilir ve diğer sistemlerin işleyişini etkileyerek hastalıklara yol açabilir.

Destek ve Hareket Sisteminin Sağlığı ve Korunması

• Yeterli ve dengeli beslenilmeli, D vitamini için yeterli güneş ışığı alınmalıdır.
• Yaşa uygun spor yapılmalıdır.
• Sivri burunlu, dar veya yüksek topuklu ayakkabılar giyilmemelidir.
• Ağır yük taşınmamalıdır.
• Aşırı kilo ve sağlığı olumsuz etkileyecek zorlu sporlardan kaçınılmalıdır.
• Duruş ve oturuş biçimlerine dikkat edilmeli, kambur durulmamalıdır.
• Yük taşırken yük iki elle tutulmalı ve dizler bükülerek taşınmalıdır.

Destek ve Hareket Sisteminde Görülen Bazı Hastalıklar

• Kemik kırılmaları
• Kemik erimesi (Osteoporoz)
• Cam kemik hastalığı
• Kemik kanseri
• Kas erimesi
• Romatizma
• Kas krampları

Kemik Kırılması

• Çarpma, düşme gibi durumlarda kemiğin bütünlüğünü kaybetmesidir.
• Kırıklar genelde alçıyla tedavi edilir; ileri vakalarda ise platin parçalarla tedavi uygulanır.

Destek ve Hareket Sisteminin Gelişmesi ve Sağlığının Korunmasında Beslenme

• Destek ve hareket sisteminin sağlıklı gelişimi için en önemli faktörlerden biri beslenmedir.
• Özellikle büyüme döneminde, kemik sağlığı için mineral ve vitamin içeren besinler tercih edilmelidir.
• Kasların düzenli çalışması için kalsiyum gibi mineraller ve protein açısından zengin besinler tüketilmelidir.
• Sebzeler, meyveler, süt ve süt ürünleri, kas ve kemik sağlığı için çok önemli besin kaynaklarıdır.
• Büyüme döneminde yeterli miktarda süt ve süt ürünleri tüketilmelidir.
• D vitamini eksikliği, kalsiyum ve fosfat emilimini azaltarak kemik gelişiminde gecikme veya yumuşamaya yol açabilir. Bu durum raşitizm hastalığına neden olur.
• Röntgen ve MR cihazları, iskelet ve kas sistemindeki sorunları (kırıklar, çıkıklar) tespit etmek için kullanılır.
• Ayakkabı, protez, kol ve bacaklar, engelli bireylerin yaşamını kolaylaştıran araçlardır.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Soru:
Destek ve hareket sistemi sağlığını korumak için aşağıdakilerden hangisini yapmak gereklidir?

a) Uzun süre hareketsiz kalmak
b) Dengeli ve düzenli beslenmek
c) Sadece tatlı yemek
d) Spor yapmaktan kaçınmak

Çözüm: Destek ve hareket sistemi sağlığı için dengeli ve düzenli beslenmek, düzenli egzersiz yapmak gereklidir. Bu sayede kemik ve kaslar güçlenir.
Cevap: b) Dengeli ve düzenli beslenmek

---

2. Soru:
Kemik sağlığı için en faydalı besin maddelerinden biri aşağıdakilerden hangisidir?

a) Yağ
b) Şeker
c) Kalsiyum
d) Tuz

Çözüm: Kalsiyum, kemik sağlığı için en faydalı minerallerden biridir. Süt, yoğurt gibi besinlerde bulunur ve kemiklerin güçlenmesine yardımcı olur.
Cevap: c) Kalsiyum

---

3. Soru:
Aşağıdakilerden hangisi kas ve eklem sağlığını korumak için alınması gereken önlemlerden biridir?

a) Ağır yükleri yanlış şekilde taşımak
b) Düzenli egzersiz yapmak
c) Hareketsiz bir yaşam tarzı benimsemek
d) Yanlış oturma pozisyonunda uzun süre kalmak

Çözüm: Kas ve eklem sağlığını korumak için düzenli egzersiz yapmak önemlidir. Ağır yüklerin yanlış taşınması ve hareketsiz yaşam tarzı kaslara zarar verebilir.
Cevap: b) Düzenli egzersiz yapmak

---

4. Soru:
Destek ve hareket sistemi sağlığını korumak için yapılması gerekenlerden biri aşağıdakilerden hangisidir?

a) Kasların çalışmasını engellemek
b) Düzgün bir duruş ve oturuş sağlamak
c) Sık sık fast food yemek
d) Hareketsiz bir yaşam tarzı sürdürmek

Çözüm: Düzgün duruş ve oturuş pozisyonlarına dikkat etmek, destek ve hareket sistemini korur. Yanlış duruş ve oturuşlar omurga ve eklemler üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
Cevap: b) Düzgün bir duruş ve oturuş sağlamak

---

5. Soru:
Kemiklerin güçlenmesine en çok yardımcı olan vitamin hangisidir?

a) A vitamini
b) D vitamini
c) B vitamini
d) C vitamini

Çözüm: D vitamini, kalsiyumun kemiklerde daha iyi emilmesini sağlayarak kemiklerin güçlenmesine yardımcı olur. Güneş ışığı D vitamini kaynağıdır.
Cevap: b) D vitamini

---

6. Soru:
Aşağıdakilerden hangisi destek ve hareket sistemi sağlığı için yapılmaması gereken bir davranıştır?

a) Düzenli spor yapmak
b) Uzun süre yanlış duruş pozisyonunda kalmak
c) Kalsiyum açısından zengin beslenmek
d) D vitamini almak

Çözüm: Uzun süre yanlış duruş pozisyonunda kalmak, omurga ve eklemler üzerinde olumsuz etkiler yaratır. Bu nedenle dikkat edilmelidir.
Cevap: b) Uzun süre yanlış duruş pozisyonunda kalmak

---

7. Soru:
Kemiklerin kırılmaya karşı dayanıklı olması için hangi mineralin düzenli olarak alınması gerekir?

a) Demir
b) Potasyum
c) Kalsiyum
d) Magnezyum

Çözüm: Kalsiyum, kemiklerin sağlam kalması ve kırılmalara karşı dayanıklı olmasını sağlar. Süt ürünleri bu mineralin önemli kaynaklarındandır.
Cevap: c) Kalsiyum