Demokrasi Nedir?

Demokrasi, Yunanca bir sözcüktür. “Kratos”; iktidar, yönetme, güç anlamına gelir. “Demos”; halk, yurttaş topluluğu anlamındadır. Demokrasi, halkın seçilme yoluyla yönetime katıldığı ve temsil edildiği bir yönetim biçimidir.

Demokrasi bilinci, ilk olarak ailede başlar. Anne ve babanın çocukların fikirlerine saygı göstermesi, demokratik bir ailede görülen davranışlardandır.

Demokrasinin Temel İlkeleri

• Milli Egemenlik: Egemenliğin millete ait olması.
• Seçimler ve Temsil: Halk, seçimler yoluyla kendisini temsil edecek kişileri seçer.
• Hukukun Üstünlüğü: Devletin tüm kurumları anayasalara uymalıdır.
• Siyasi Partiler: Farklı görüşler siyasi partiler aracılığıyla yönetime yansıtılır.
• Çoğulculuk: Çoğunluğun görüşleri yönetimi şekillendirirken, azınlık hakları korunur.
• Hürriyet ve Eşitlik: Her birey yasalar önünde eşittir.
• Katılımcılık: Demokratik yönetimlerde aktif vatandaşlara ihtiyaç vardır.

Cumhuriyet Nedir?

Cumhuriyet, siyasi gücün halk ve temsilcileri tarafından paylaşıldığı bir devlet yönetim biçimidir. M. Kemal Atatürk’ün “Cumhuriyet, demokrasi ilkesinin en iyi yönetim şeklidir.” sözüyle ifade edilmiştir.

Cumhuriyetin Nitelikleri

• Demokratik Devlet: Yönetme gücünün millete ait olmasıdır.
• Laik Devlet: Din ve vicdan özgürlüğünün olmasıdır.
• Sosyal Devlet: Vatandaşlara fırsat eşitliğinin sağlanmasıdır.
• Hukuk Devleti: Herkesin kanun önünde eşit olmasıdır.

Cumhuriyetin Özellikleri

• Seçim esasına dayanır ve yönetim belli bir kişiye veya gruba ait değildir.
• Toplum yararını önde tutar.
• Devlet egemenliği millete aittir.
• Vatandaşlar eşit haklara sahip olup, devlet yönetimine katılımda eşitlik sağlanır.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Soru:
Cumhuriyet rejiminin en temel özelliği nedir?

a) Tek bir kişinin yönetmesi
b) Halkın kendi kendini yönetmesi
c) Kralın ülkeyi yönetmesi
d) Ordunun yönetime el koyması

Çözüm: Cumhuriyet rejiminde halk, seçme ve seçilme haklarını kullanarak kendi yöneticilerini belirler. Bu, halkın kendi kendini yönetmesi anlamına gelir.
Cevap: b) Halkın kendi kendini yönetmesi

2. Soru:
Demokrasi ile yönetilen bir ülkede aşağıdakilerden hangisi geçerli değildir?

a) Halkın özgürce seçim yapabilmesi
b) Farklı görüşlerin ifade edilmesi
c) Herkesin eşit haklara sahip olması
d) Yöneticilerin tek bir kişi tarafından atanması

Çözüm: Demokratik sistemlerde yöneticiler halk tarafından seçilir. Yöneticilerin tek bir kişi tarafından atanması, demokratik ilkelere aykırıdır.
Cevap: d) Yöneticilerin tek bir kişi tarafından atanması

3. Soru:
Cumhuriyet ve demokrasi arasında en önemli bağ nedir?

a) İkisi de halkın egemenliğine dayanır.
b) İkisinde de kral vardır.
c) İkisinde de tek bir lider ömür boyu yönetir.
d) İkisi de ordunun yönetimde olmasını savunur.

Çözüm: Hem demokrasi hem de cumhuriyet, halkın egemenliğine dayanır ve halkın seçtiği temsilciler aracılığıyla yönetim gerçekleşir.
Cevap: a) İkisi de halkın egemenliğine dayanır.

4. Soru:
Demokratik bir toplumda insanların hangi hakka sahip olması beklenir?

a) Sadece zenginlerin oy kullanma hakkı
b) Eşit eğitim hakkı
c) Yalnızca bir partiyi destekleme zorunluluğu
d) Yönetime katılmama hakkı

Çözüm: Demokratik toplumlarda, tüm bireyler eşit eğitim hakkına sahip olmalıdır. Eşitlik, demokrasinin temel ilkelerinden biridir.
Cevap: b) Eşit eğitim hakkı

5. Soru:
Bir cumhuriyet yönetiminde yöneticiler nasıl belirlenir?

a) Miras yoluyla
b) Halk tarafından seçimle
c) Askeri darbe ile
d) Kral tarafından atanarak

Çözüm: Cumhuriyet yönetimlerinde yöneticiler halkın oylarıyla seçimle belirlenir.
Cevap: b) Halk tarafından seçimle

6. Soru:
Demokrasinin temel ilkelerinden biri olan “katılım” neyi ifade eder?

a) Yalnızca devletin karar aldığı bir sistemdir.
b) Halkın karar alma süreçlerine dahil olmasıdır.
c) Yalnızca zenginlerin yönetimde söz sahibi olmasıdır.
d) Hiçbir vatandaşın seçme hakkı olmamasıdır.

Çözüm: Demokrasi, halkın karar alma süreçlerine aktif olarak katılmasını ifade eder. Bu katılım, seçimler yoluyla ve yönetime fikir bildirerek gerçekleşir.
Cevap: b) Halkın karar alma süreçlerine dahil olmasıdır.

7. Soru:
Demokratik bir toplumda aşağıdaki haklardan hangisi ihlal edilemez?

a) İfade özgürlüğü
b) Tek bir liderin sürekli yönetmesi
c) Halkın oy kullanma hakkının engellenmesi
d) Tek bir siyasi partiye oy verme zorunluluğu

Çözüm: Demokratik bir toplumda ifade özgürlüğü, temel haklardan biridir ve ihlal edilmemesi gerekir.
Cevap: a) İfade özgürlüğü