Cümlenin İfade Ettiği Anlam Özellikleri:

Tanım Cümleleri:

“… nedir?” veya “… kimdir?” sorularına cevap veren cümlelerdir.

• Su, canlıların temel yaşam kaynağıdır.

Öneri (Tavsiye) Cümleleri:

Bir sorunun çözümü veya bir durumun daha iyi olması için tavsiyede bulunan yargılardır.

• Bir sonraki çalışmanızın içindekiler bölümünü daha geniş tutmalısınız.

Varsayım Cümleleri:

Henüz gerçekleşmemiş bir durumun bir an için gerçekleşmiş gibi kabul edilmesine dayanan cümlelerdir. Bu tür cümlelerde ”tut ki, diyelim ki, varsayalım ki, say ki…” gibi ifadeler sıkça kullanılır.

• Yolda tanımadığın biri senden yardım istedi diyelim, ne yaparsın?

Aşamalı Durum Bildiren Cümleler:

Bir olayın veya durumun giderek değiştiğini bildiren cümlelerdir. Eylem aniden değil, süreç içinde gerçekleşir.

• Çocuklar her geçen gün büyüyor.

Eleştiri Cümleleri:

Bir eserin ya da sanatçının olumsuz veya olumlu açıdan değerlendirmesini yapan yargılardır.

• Mehmet Akif Ersoy pek çok şiirinde toplumsal sorunları başarıyla işlemiştir. (Olumlu eleştiri)
• Bu romanın içeriğindeki tutarlılık nedense kapak tasarımına yansımamış. (Olumsuz eleştiri)

Uyarı Cümleleri:

Kişi ya da kişileri yanlış davranışlardan uzak tutmak için bir konu, sorun ya da olumsuz bir durum ile ilgili
ikaz ve hatırlatmaları içeren cümlelerdir.

• Arabaya bindiğinizde emniyet kemerinizi takmayı unutmayın.

Tasarı Cümleleri:

Gelecekte yapılması planlanan işleri anlatan cümlelerdir.

• Aldığım kitapları bu yaz okumayı düşünüyorum.

Tahmin Cümleleri:

Olacak bir durumla ilgili sezgi ve öngörülere dayanan yargılardır.

• Sanırım misafirlerimiz yola çıkmışlardır.

Olasılık (İhtimal) Cümleleri:

Gerçekleşmesi kesin olmayan bir olayın veya bir durumun ortaya çıkmasının beklenilmesi, umut edilmesi ile ilgili cümlelerdir.

• Havalar biraz daha soğursa kar yağabilir.

İkilem (Kararsızlık) Cümleleri:

Herhangi bir konuda kesin karara varılamadığını anlatan yargılardır.

• Acaba yarın tiyatroya mı gitsem, sinemaya mı gitsem?