CÜMLE VURGUSU

Cümlede bir sözcük veya sözcük grubunun diğerlerine göre daha baskılı söylenmesine cümle vurgusu denir. Cümle vurgusu, genellikle yüklemden hemen önceki sözcük veya sözcük grubunda bulunur.

• Sınava hazırlanmak için bu akşam bizim evde bütün testleri çözeceğiz. (nesne)
• Sınava hazırlanmak için bütün testleri bu akşam bizim evde çözeceğiz. (yer tamlayıcısı)
• Sınava hazırlanmak için bütün testleri bizim evde bu akşam çözeceğiz. (zarf tamlayıcısı)

Cümlede vurgu, cümlenin anlamına bağlı olarak bir sözcüğün ya da söz öbeğinin diğerlerine göre daha güçlü ve baskılı söylenmesidir.

Fiil cümlelerinde vurgu, yüklemden önceki ögededir.

İsim cümlelerinde vurgu yüklemin kendisindedir.

 “de, ki, mi” sözcüklerinden herhangi birinin bulunduğu cümlede vurgu bu sözcüklerden önceki ögededir.

Soru cümlelerinde vurgu, soru sözcüklerindedir.

Örnek Sorular:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tamlayıcısının kattığı anlam yanlış verilmiştir?

A) Konuyu tüm yönleriyle öğrenince kitaptaki soruların tamamını cevapladı. (zaman)
B) Zamanının kıymetini bilmediğinden işlerini yetiştiremiyordu. (sebep)
C) Hava güneşli olduğu için tüm halk sokaklara dökülmüştü. (durum)
D) Geçen sene aldığım ayakkabıları fazla kullanmadım. (miktar)

Aşağıdaki cümlelerden hangisi, ögelerinin sıralanışı bakımından “Sizden, olayları değiştirmeden anlatmanızı istiyorum.“ cümlesi ile özdeştir?

A) Orada bizi gayet içten bir şekilde karşıladılar.
B) Şu binaları geçtikten sonra ana caddeye ulaşırsınız.
C) Bu kitapta tüm hayatını, hüzünlerini, sevinçlerini anlatmış.
D) Düşünmeden atılan adımlar bazen insanın başını derde sokar.

Zarf tamlayıcısı eylemin zamanını, miktarını, sebebini, nasıl gerçekleştiğini belirtir.

Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tamlayıcısı, eylemi diğerlerine göre farklı bir yönden belirtmiştir?

A) Tatil günlerini evinde kitap okuyarak geçirirdi.
B) Çevresindeki insanlara çok nazik ve anlayışlı davranırdı.
C) Dolaplarını düzenli tutmadığı için aradıklarını bulamıyordu.
D) Adam, iş yerindeki arkadaşlarını farkında olmadan üzmüştü.