Çözeltilerde Derişim

Bir çözeltiye, aynı cins çözünen madde eklenirse birim hacimde çözünen madde miktarı buna bağlı olarak çözeltinin derişimi artar. Örneğin; içtiğimiz çaya bir miktar daha şeker atılırsa derişimi artar. Bu da kendini tadındaki artma olarak gösterir.

Bir çözeltiye, aynı cins madde eklenirse birim hacimdeki çözünmüş madde miktarı azalır. Buna bağlı olarak derişim azalır. Örneğin; bir çaya bir miktar su eklendiğinde birim hacimde çözünmüş şeker miktarı yani derişimi azalır. Bu da kendini çayın tadında azalma olarak gösterir.

Bir çözeltide, çözünmüş madde miktarının çözelti kütlesine oranı derişim olarak tanımlanır.

Derişim = Çözünen madde miktarı / Çözelti miktarı

Derişim Türleri

Kütlece % Derişim

100 gram çözeltide çözünmüş madde miktarını ifade eder.

Kütlece % = Çözünenin kütlesi / Çözelti kütlesi x 100

Hacimce % Derişim

Bu oran genellikle kolonya ve parfüm karışımlarında kolonyanın derecesi olarak ifade edilir.

Hacimce % miktarı = Çözünenin hacmi / Çözelti hacmi x 100

Hacim – Kütlece % Derişim

100 birim hacmindeki çözeltide çözünmüş olan maddenin kütlesidir.

Örneğin: Hacim kütlece % 10 luk şeker çözeltisi demek, 100 mL şeker çözeltisinde 10 gram şeker veya 100 litre şeker çözeltisinde 10 kg şeker var demektir.

ppm (parts per million – milyonda bir parça)

Kimyasal analizlerde kullanılan bir derişim birimidir. Bir çözeltide çözünen maddenin çok küçük olması durumunda “ppm” birimi kullanılır.

ppm = ^mçözünen / ^mçözelti x 10⁶

Çözümlü Örnek Test Soruları

Çözelti Derişimleri

1. 0.5 molar (M) bir çözeltide 2 litre çözeltide kaç mol madde çözünmüştür?
   A) 0.5 mol
   B) 1 mol
   C) 2 mol
   D) 4 molÇözüm: Molarite (M) = mol / litre, 0.5 M = mol / 2 L, çözeltide 1 mol madde çözünmüştür. Doğru cevap B‘dir.
2. Bir çözeltinin derişimi 2 mol/L ve hacmi 3 L’dir. Çözeltide kaç mol madde vardır?
   A) 2 mol
   B) 3 mol
   C) 6 mol
   D) 9 molÇözüm: Molarite (M) = mol / litre formülüne göre, 2 mol/L * 3 L = 6 mol. Doğru cevap C‘dir.
3. 0.1 M çözeltide 500 mL hacmindeki çözeltide kaç mol madde bulunur?
   A) 0.05 mol
   B) 0.1 mol
   C) 0.05 mol
   D) 0.1 molÇözüm: M = mol / litre formülünden yola çıkarak, 0.1 M = mol / 0.5 L, mol = 0.1 * 0.5 = 0.05 mol. Doğru cevap A‘dır.
4. Bir çözeltinin derişimi 0.2 mol/L’dir. 1 litre çözeltide kaç mol madde çözülmüştür?
   A) 0.1 mol
   B) 0.2 mol
   C) 0.3 mol
   D) 0.5 molÇözüm: Molarite (M) = mol / litre formülüne göre, 0.2 M * 1 L = 0.2 mol. Doğru cevap B‘dir.
5. 1.5 M bir çözeltide 2 litre çözelti varsa kaç mol madde vardır?
   A) 1 mol
   B) 1.5 mol
   C) 2 mol
   D) 3 molÇözüm: Molarite (M) = mol / litre, 1.5 M = mol / 2 L, mol = 1.5 * 2 = 3 mol. Doğru cevap D‘dir.
6. 0.5 M çözeltide 4 litre hacmindeki çözeltide kaç mol madde bulunur?
   A) 1 mol
   B) 2 mol
   C) 0.5 mol
   D) 4 molÇözüm: Molarite (M) = mol / litre formülünden, 0.5 M = mol / 4 L, mol = 0.5 * 4 = 2 mol. Doğru cevap B‘dir.