Çok Partili Siyasi Hayata Geçiş Çalışmaları

Demokrasi ile yönetimi esas alan Türkiye Cumhuriyeti;

farklı görüş ve isteklerin yönetime yansımasını sağlamak,

iktidarı denetleyen ve halka hizmet yarışında iktidarı zorlayan muhalefet partilerine olanak sağlamak,

yönetilenlerin tümünün temsiline ortam hazırlamak,

çağcıllık ve çoğulculuk esaslı özgür ve demoratik bir ülke oluşturmak, amaçlarıyla 9 Eylül 1923’te kurulan ve iktidarda olan Cumhuriyet Halk Fırkası’nın yanında başka siyasi partilerin kurulmasını önemsemiştir.

Türkiye Cumhuriyeti’nde İlk Siyasi Partiler

Cumhuriyet Halk Fırkası

• Genel başkanı M. Kemal’dir. 9 Eylül 1923’te kurulmuştur.
• Halkın istek ve görüşlerinin meclise daha kolay yansımasını sağlama, inkılapları yapacak ve halka benimsetecek kadroları yetiştirme, demokrasiyi tüm kurum ve kuruluşlarıyla işletme gibi düşüncelerle kurulmuştur.
• Halk Fırkası; 1924’te Cumhuriyet Halk Fırkası, 1935’te Cumhuriyet Halk Partisi adını almıştır.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası

Genel başkanı Kâzım Karabekir’dir. 17 Kasım 1924’te kurulan parti 5 Haziran 1925’e kadar faaliyet göstermiştir.

Bu partinin kurulmasında Mustafa Kemal Paşa ile arkadaşları arasında meydana gelen görüş ayrılıkları etkili olmuştur.

Şeyh Sait Ayaklanmasıyla ilgisi olduğu gerekçesiyle 5 Haziran 1925’te kapatılmıştır.

Serbest Cumhuriyet Fırkası

Genel başkanı Fethi Okyar’dır.

1929’dadünya ekonomik krizi sırasında mevcut hükümetin uygulamalarına seçenek olacak yeni görüşler üretmek, mevcut hükümeti denetlemek, halkın istek ve görüşlerini yönetimde yansıtmak amacıyla kurulmuştur (1930).

Fethi Bey, Cumhuriyet yönetimi karşıtlarının katılmasından endişe Ali Fethi Okyar ettiği partisini 18 Aralık 1930’da kapatmıştır.