CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, genellikle cinsel ilişki yoluyla insandan insana bulaşan mikroorganizmaların (mikrop) neden olduğu genital yol (üreme organları) enfeksiyonlarıdır.
Bu durum dünyanın pek çok bölgesinde büyük önemi olan bir sorundur. Sorunun gerçek boyutları birçok ülkede tam olarak bilinmemektedir. Ancak her yıl dünyada 250 milyondan fazla kişinin cinsel ilişki ile bulaşan bir hastalığa yakalandığı tahmin edilmektedir.
Sık görülmelerinin yanında, erken tanı ve tedavi uygulanmadığı takdirde bu hastalıkların neden olduğu ek bazı sağlık sorunları ile de karşılaşılmaktadır. Bu hastalıklar, cinsel eşlerden sadece birinin sağlık sorunu değildir. Korunmasız cinsel ilişki (kondom kullanmama) hastalığın sağlam eşe de bulaşmasına neden olur. Bunun yanında, tedavisi yapılmamış cinsel yolla bulaşan bir hastalığı olan hamile kadınların, doğum öncesi veya hemen doğum sonrası dönemde bebekleri de risk altındadır.
Kadın veya erkekte kısırlık, düşük, yeni doğan bebeklerde görülen bazı enfeksiyonlar, dış gebelik ve genital organ kanserleri cinsel yolla bulaşan hastalıkların neden olduğu sağlık sorunlarındandır.
Cinsel yolla bulaşan hastalığı olanların HlV (AIDS virüsü) ile enfekte olma olasılığı daha yüksektir.
Bu grup hastalığın tıbbi önemi yanında, gerek sosyal gerekse ekonomik olumsuz etkileri de gözlenmektedir.
“Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, kan yolu ile de bulaşabilir mi?” somsuna cevap bazı hastalıklar için “evet”tir.
HIV ( AIDS virüsü), hepatit B virüsü ve frengi mikrobu kanda da bulunduğundan cinsel ilişki dışında kan yolu ile de bulaşabilen hastalıklardır. Bulaşmada kontrolsüz kan nakli, steril (mikroplardan arındırılmış) olmayan şırınga ve iğneler, kesici ve delici aletler de rol oynar. Damar içi uyuşturucu bağımlılarının kullandıkları şırınga ve iğneler ile bu hastalıkların bulaşma riski vardır.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların bazıları anneden bebeğine bulaşabilir. HIV enfeksiyonu, hepatit B, sifiliz (frengi), gonore (bel soğukluğu), herpes ve klamidyoz adı verilen hastalıklar gebelik süresince veya doğum sırasında anneden bebeğine bulaşan hastalıklardan bir kaçıdır.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklarda bazen belirti yoktur ya da kişiyi rahatsız etmeyecek kadar hafif belirtileri olabilir. Özellikle kadınlarda bazen hiç belirti görülmez. Ancak, tedavi edilmediği sürece, belirtisiz enfeksiyonu olanlar, bilmeden hastalığı başkalarına bulaştırırlar.
Cinsel temastan sonra hastalık belirtilerinin ortaya çıkması için geçen süre (kuluçka süresi) hastalıktan hastalığa farklıdır. Bu süre günler (bel soğukluğu ), haftalar ( klamidyoz, hepatit B ), aylar ( frengi ) ya da yıllar (AIDS) olabilir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların en sık rastlanılan belirtileri:
- Cinsel organlardan akıntı veya cerahat gelmesi: Vajinadan gelen akıntının normalin üstünde olması. Akıntının su gibi, süt gibi, sarı veya yeşil renkte olması ve fena kokması,
- İdrar yaparken yanma, sızı, sık sık az miktarda idrara çıkma,
- Peniste ( erkek cinsel organı), vajinada ( hazne ) kabarcık, yara, siğil, kaşıntı ve kızartı,
- Kasık lenf bezlerinde şişlik,
- Testislerden ( haya ) bir veya ikisinde birden ağrı,
- Karın ağrısıdır.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tanısı hekim tarafından konabilir. Yukarıdaki belirtiler cinsel yolla bulaşan hastalıklara işaret edebilir. Eğer sizde herhangi bir cinsel yolla bulaşan hastalık olduğundan kuşkulanıyorsanız;
- Hekim önerisi olmadan ilaç kullanmayınız.
- Cinsel yolla bulaşan hastalık belirtilerinden kuşkulandığınızda hekime başvurunuz.
- İki eşin de muayene ve gerekirse tedavisi yaptırılmalıdır.
Aşağıda cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklardan korunma yöntemleri belirti iştir:
- Cinsel ilişkide koruyucu kılıf kullanınız.
- Cinsel eş sayısının artmasının, hastalık bulaşma riskini de arttırdığını unutmayınız.
- Hastalık belirtisi olmadan da bulaşma olabileceğini unutmayınız.
- Size nakledilecek kanda gerekli testlerin yapılıp yapılmadığını sorunuz.
- Başkalarının kullandığı şırınga ve iğneyi kullanmayınız. Bir defa kullanılıp atılan şırınga ve iğne kullanılmasını isteyiniz.
- Doğum öncesi dönemde düzenli sağlık kotrollerinizi yaptırınız.
Hangi hastalıklar cinsel ilişki yoluyla bulaşabilir ?
Bugün için 40′ dan fazla cinsel yolla bulaşan hastalık bilinmektedir. En sık rastlanılanları:
HIV enfeksiyonu (AIDS), Hepatit B, Bel soğukluğu (Gonore) Frengi, Klamidyoz, Kandidiyazis, Trikomoniyazis, Yumuşak şankır, Granuloma inguinale Genital herpes Lenfogranuloma ve nerium
