Çevremizdeki Sesler

Günlük yaşantımızda birbirinden farklı birçok ses duyarız, Ses, insanların çevrelerini tanıması için kullandığı bir iletişim aracı olmakla beraber duyguların ifade edilmesine de yarar.

İnsanlar duygu, düşünce ve isteklerini sesle ifade ederler, Tüm insanlar için bir anlam ifade eden ses, iletişim kurmak için de gereklidir. Yolda giden biri, bir ambulans sesini duyduğunda ambulansın yaklaşmakta olduğunu ve yol vermesi gerektiğini anlar. Benzer şekilde elimizden yere düşen bir bardağın kırılıp kırılmadığını çıkardığı sesten anlayabiliriz. Şiddetli, kalın, ince vb. olarak nitelendirdiğimiz tüm bu seslerin bir kaynağı vardır.

Ses çıkaran her türlü cisim ses kaynağı olarak adlandırılır Bir ses kaynağından çıkan ses, her yöne yayılır Örneğin, mutfakta çalıştırdığımız robotun sesi, mutfağın her köşesinden duyulur. Aynı şekilde konser salonunda şarkı söyleyen sanatçının sesini, konser salonundaki herkes duyar.

Çevremizdeki ses kaynakları doğal ses kaynakları ve yapay ses kaynakları olmak üzere ikiye ayrılır.

Doğal Ses Kaynakları

Hayvanlar, yağmur, rüzgar dalga gibi doğadaki varlıkların oluşturduğu sesler doğal seslerdir. Bu sesler insan eli değmeden oluşur, Doğal sesleri üreten ses kaynaklarına ise doğal ses kaynağı denir.

Yapay Ses Kaynakları

İnsanlar tarafından üretilen aletlerin çıkardıkları sesler yapay seslerdir. Yapay sesleri üreten ses kaynaklarına ise yapay ses kaynağı denir.
Keman, flüt, davul gibi müzik aletlerinin: radyo, televizyon gibi eşyaların; otomobil, uçak, kamyonet gibi araçların çıkardığı sesler yapay sestir. Bu nedenle hepsi yapay ses kaynağıdır.

İşitme duyumuz kulak sayesinde ses kaynağının bize yaklaştığını ya da bizden uzaklaştığını anlayabiliriz. Örneğin, öğretmenimizin sesinin şiddeti bize yaklaştıkça artar, uzaklaştıkça azalır, Benzer şekilde teneffüste değişik yerlerden zil sesini dinlediğimizde okulun her yerinden aynı ölçüde duymadığımızı fark ederiz, Çünkü ses kaynağı olan zil ile aramızdaki uzaklık sürekli değişmektedir.

Yukarıdaki resimde balon almak isteyen Ada’nın, baloncunun sesini uzaktayken duymakta zorlandığını, baloncu evlerinin önüne geldiğinde ise sesini rahatlıkla duyabildiğini görüyoruz. Baloncu Ada’dan uzaklaşmaya başladığında da Ada, baloncunun sesini duyamamaya başlayacaktır, Çünkü ses kaynağı ile Ada arasındaki uzaklık artacaktır.

Kulağımız sayesinde ses kaynağının yeri hakkında da çıkarımlarda bulunabiliriz. Evde ders çalışırken annemiz bize seslendiğinde onun hangi odadan bize seslendiğini tahmin edebiliriz. Aynı şekilde cep telefonumuzu evde bulamadığımızda kendi cep numaramızı ev telefonu ile ararız. Bu sırada çalan cep telefonumuzun sesini dinleyerek yeri hakkında çıkarımda bulunur ve belli bir süre sonra onu buluruz.