Çevre Politikaları

Sanayi Devrimi sonrasındaki süreçte yaşanan hızlı nüfus artışı ve teknolojik gelişmeler daha önce hiç bir dönemde olmadığı kadar doğanın işleyişi ve doğal kaynaklar üzerinde baskı oluşturmuştur. Doğal ortamlar üzerindeki bu baskı başta biyoçeşitliliğin azalması ile hava, toprak ve su kirlenmesi olmak üzere bir çok çevre sorununun ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Günümüzde çevre sorunları hem küresel bir boyutlara ulaşmış hem de gelecek nesillerin yaşamını tehlikeye atabilecek düzeyde büyümüştür. Bu nedenle büyük bir sorun haline gelen çevre sorunlarının çözümü için devletleri etkin bir çevre politikası geliştirmesi zorunlu hale gelmiştir.

Toplumun çevre ile olan ilişkisini düzenlemek için ortaya konulan hedefler, amaçlar, normlar ve ilkeler ile çevrenin korunmasına yönelik alınan önlemlerin tümüne çevre politikası denir. Çevre politikaları; insan faaliyetlerinin oluşturduğu risklere karşı hem insan sağlığını hem de doğal çevreyi korumayı amaçlar. Ülkelerin oluşturacağı çevre politikalarının belirlenmesinde oluşturulacak politikalara yön verecek olan dört temel ilke vardır.

Çevre politikalarının özünü oluşturan dört temel ilke şunlardır:

Kirleten Öder İlkesi: Çevre kirliliğinin kontrolü için alınan önlemler ile çevreye verilen zararın giderilmesi için yapılan uygulamaların maliyetinin kirleten tarafından karşılanmasıdır. Bu ilkede çevre sorunlarına neden olan ve çevre sorunlarının oluşmasına neden olabilecek faaliyetlerde bulunan kuruluş ve kişilere cezai yaptırım uygulanır.

İhtiyat (ileriyi görme) İlkesi: Çevre sorunlarına neden olabilecek durumların önceden tespit edilmesi çevre sorunlarının önlenmesi açısından büyük öneme sahiptir. Bu ilke ile çevre sorununa neden olabilecek durumlar önceden tespit edilerek ilgili önlemlerin alınması sağlanır.

Önleme İlkesi: Bu ilke çevre sorunlarının oluşmasına yönelik ilk belirtiler ortaya çıktığı anda bu sorunun çözümüne ilişkin çalışmaların yapılmasını kapsar. Bu ilkede ki temel amaç belirginleşen bir çevre sorunun büyük bir zarar oluşturmadan engellenmesidir.

İş Birliği İlkesi: Bu ilke çevre sorunlarının çözümü için ilgili tüm tarafların ortak çalışması ve işbirliği sağlaması gerekliliğine vurgu yapmaktadır.