Çevre Kimyası

Su, toprak ve havadaki kimyasal türlerin değişimlerini inceleyen kimyanın alt dalıdır. Teknolojinin gelişmesi ve insan nüfusunun artmasıyla toprak, su ve havadaki kimyasalların da miktarları değişim göstermektedir. Bu da çevremizdeki ekolojik dengeyi bozmaktadır.

İnsanların bilinçsiz davranması, nükleer silahların kullanılması, atıkların çevreye gelişigüzel atılması, fosil yakıtlarının kullanılması, ağır metallerin rastgele çevreye bırakılması, böcek ilaçları, parfümler çevreyi kirleten etkenlerdendir.

Hava Kirliliği

Zehirli gazlar, sera gazları, tozlar hava kirliliği oluşturan maddelerdir. Atmosferdeki havanın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinin çeşitli sebeplerle canlıların yaşamını zorlaştıracak şekilde değişikliğe uğramasına hava kirliliği denir.

Sera Etkisi

Dünyamızın güneşten gelen ve uzaya yaydığı ışınların enerjileri birbirine eşit olursa, yeryüzünde ne aşırı ısınma ne de soğuma olur. Bu durumda dünyanın enerjisi dengededir.

Hava kirliliğine neden olan gazlar atmosferin yüksek katmanlarında bir tabaka oluşturur. Bu gaz tabakası yeryüzünden yansıyan güneş ışınlarının atmosferin dışına çıkmasını engeller.

Bu durumda dünyanın sıcaklığı artar. Bu olaya sera etkisi denir. Sera etkisine sebep olan gazlar CO₂, CH₄, H₂O, O₃, CFC ve N₂O’dur.

Bunlar dışında, kloroflorokarbonlar olarak bilinen CF₂CI₂, CCI₃F gibi gazlar da sera etkisinde önemli paya sahiptir. Sera etkisinin %80’inin CO₂ etkisiyle oluştuğu tahmin edilmektedir.

Sera etkisi sonucunda iklimler değişir, buzullar erir, sahil kentleri su altında kalabilir.

Hava kirliliğinin azalması için,

Çevreci yakıtlar kullanılmalıdır.
Fabrika bacalarından çıkan gazlar filtreden geçirilmelidir.
Araç yakıt sistemleri geliştirilmelidir.
Fosil yakıtlar kullanılmamalıdır.
İnsanlar bilinçlendirilmelidir.
Ağaçlandırmaya ağırlık verilmelidir.
Planlı yapılaşma olmalıdır.

Su Kirliliği

Canlı yaşamında en önemli maddelerin başında su gelmektedir. Su olmadan yaşam olmaz. Fakat nüfus arttıkça ve sanayileşme geliştikçe suda oluşan kirlilik miktarı da artmaktadır.

Suyun kirlenmesinde deterjanlar, boyalar, gübreler, plastikler, ağır metaller, H₂SO₄ ve NaOH gibi maddelerin ağırlıklı etkisi vardır. Su kirliliği tüm canlıların yaşamını olumsuz yönde etkilemektedir.

Su kirliliğinin önlenmesi için;

Fabrikaların atık su arıtma tesisi kurmaları gerekir.
Petrol ve türevlerinin suya karışması engellenmelidir.
Gübreler ve böcek ilaçları bilinçli kullanılmalıdır.
Boyaların suya karışması engellenmelidir.
Deterjanların içerisinde suda kolay parçalanır,
katkı maddeleri kullanılmalıdır.
Atık suların ve yağların su kaynaklarına karışmaması için tedbirler alınmalıdır.
Piller suya atılmamalıdır.

Toprak Kirliliği

Toprağın yapısına katılan doğal olmayan maddeler kirliliğe sebep olur. Toprakların fiziksel, kimyasal ve biyolojik dengesinin çeşitli kirletici unsurlarla bozulmasına toprak kirliliği denir. Toprağa karışan atıklar toprağın yapısını bozar ve kuraklaşmaya sebep olur.

Toprağın kirlenmesinin sebepleri,

Radyoaktif atıklar
Asit yağmurları
Gereksiz kullanılan gübreler ve tarım ilaçları
Maden işleme atıkları
Sanayi, ev, işyeri ve hastane atıklarıdır.