Bir ekosistemde yer alan canlılar, enerji kaynağı olarak kullandıkları besinleri başlıca iki yolla sağlarlar. Buna göre de ototrof ve heterotrof olarak iki grupta toplanabilirler.
Ototrof (kendi beslek) olarak adlandırılan canlılar, karbondioksit ve diğer inorganik maddeleri kullanarak ihtiyaç duydukları organik maddeleri üretirler. Ototrof canlılar besin sentezlerken kullandıkları enerji çeşidine göre iki gruba ayrılırlar. Enerji kaynağı olarak ışığı kullanan ototroflara fotoototrof adı verilir. Bitkiler, algler, siyanobakteri gibi bazı bakteriler ve öglena gibi bazı protistler fotosentez yapan (fotoototrof) organizmalardır. Besin sentezlerken ihiyaç duydukları enerjiyi inorganik bileşikleri oksitleyerek elde eden ototrof canlılara kemoototrof adı verilir. Kemosentez yapan (kemoototrof) canlılar, bazı bakteriler ve bazı arkelerdir.
Heterotrof (dış beslek) olarak adlandırılan canlılar, inorganik maddelerden organik madde sentezleyemezler ve ototrofların ürettiği organik besinlere ihtiyaç duyarlar. Hayvanlar, mantarlar, bazı protistler ve bakterilerin çoğu heterotroftur.
Hayvanlar besinlerini genellikle katı parçalar halinde ya da bütün olarak sindirim kanalına alırlar. Besinlerin bu şekilde alınmasına holozoik beslenme denir. Holozoik beslenen hayvanlar aldıkları besinin yapısına göre herbivor, karnivor ve omnivor olmak üzere üç grupta incelenir.
Herbivorlar doğrudan doğruya bitkilerle beslenen hayvanlardır. Bunlara otoburlar veya otçullar adı da verilir. At, geyik, inek, koyun gibi hayvanlar, otların özünü emen bir bitki biti ve suda yaşayan kabuklular, yumuşakçalar bu grubun bazı örnekleridir.
Karnivorlar otçulları ya da diğer tüketicileri yiyerek beslenen hayvanlardır. Bunlara etoburlar veya etçiller adı da verilir. Aslan, kartal, akbaba, bazı yılan türleri ve akrep bu grubun bazı örnekleridir.
Omnivorlar bitkisel ve hayvansal besinlerin ikisini de kullandıkları için hepçil olarak da adlandırılırlar. İnsan, domuz, ayı, tavuk, hamam böceği gibi hayvanlar omnivordur.
Dikkat: Böcekçil bitkiler hem ofotrof hem heferotrof beslenir. Bu bitkiler amino asit gibi azotlu bileşikleri böceklerden karşıladıkları için heterotrof, fotosentez yaparak karbonhidrat ürettikleri için ototrofturlar.
Canlılardaki Beslenme Şekilleri Fundamentals
