Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler 9.Sınıf Edebiyat
- Cümle büyük harfle başlar:
Başak büyüdükçe boynunu eğer.
Atatürk “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir.” diyor. - Dizeler genellikle büyük harfle başlar:
Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden. (Ahmet Haşim)
Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik. (Yahya Kemal Beyatlı) - Kişi adlarıyla soyadları büyük harfle başlar:
Mustafa Kemal Atatürk, Sabiha Gökçen, Yunus Emre, Evliya Çelebi, Köroğlu, Âşık Ömer, Victor Hugo. - Takma adlar; kişi adlarından önce ve sonra gelen saygı sözleri, unvanlar, lakaplar, meslek ve rütbe adları büyük harfle başlar:
Deli Ozan (Faruk Nafiz Çamlıbel), Server Bedi (Peyami Safa); Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Muhtar Ali Bey, Okan Bey, Remzi Efendi, Ayten Hanım, Deli Petro. - Akrabalık bildiren kelimeler büyük harfle başlamaz; ancak akrabalık bildiren kelimeler başa geldiğinde ya da bazı tarihi kişiliklerde unvan değeri kazandığı ve özel ada dahil olduğu için büyük harfle yazılır:
Ayşe abla, Filiz teyze, Emine nine, Ali dayı, Suat amca, Veli enişte; Baba Gündüz, Dayı Kemal, Hala Sultan, Gül Baba, Susuz Dede, Adile Hala, Gülsüm Bacı, Sultan Ana. - Hitaplar, mektuplarda ve resmî yazılarda saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki, unvan bildiren kelimeler de büyük harfle başlar:
Değerli Dostum, Sayın Başkan, Sayın Rektör, Sevgili Kardeşim, Aziz Dostum, Değerli Arkadaşım. - Devlet, millet, boy, oymak, dil, lehçe, din, mezhep adları; din ve mitoloji ile ilgili isimler büyük harfle başlar:
Azerbaycan Cumhuriyeti, Türkiye Cumhuriyeti; Türk, Alman, İngiliz, Rus, Arap, Japon; Oğuz, Kazak, Kırgız; Türkçe, Almanca, İngilizce, Rusça, Arapça; Oğuzca, Kırgızca; Müslümanlık, Müslüman; Hristiyanlık, Hristiyan; Budizm, Budist; Hanefilik, Hanefi; Protestanlık, Protestan; Cebrail, Zeus, Oziris, Kibele. - Ancak tanrı kelimesi Özel ad olarak kullanılmadığında küçük harfle başlar:
Eski Yunan tanrıları. - Bazı dinî terimlerin küçük harfle başlaması gelenekleşmiştir:
cehennem, cennet, peygamber, sırat köprüsü. - Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar:
Merkür, Neptün, Plüton, Hal/ey, Dünya, Güneş, Ay vb.
* Dünya, güneş, ay kelimeleri gezegen anlamı dışında kullanıldığında küçük harfle başlar.
Evde dünya kadar işim var. - Hayvanlara verilen özel adlar büyük harfle başlar:
Karabaş, Pamuk, Minnoş, Tekir, Sarıkız, Fino. - Yer adları büyük harfle başlar:
Asya, Avrupa; İç Anadolu, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, Yakın Doğu; İzmir, Atina; Ürgüp, Ahlat; Akçaköy; Bakırköy, Mamak; Karadeniz Mahallesi, Taksim Meydanı, Adnan Menderes Bulvarı, Ziya Gökalp Caddesi; Akasya Sokağı; Erciyes Dağı, Aral Gölü, İstanbul Boğazı, Dicle Irmağı, Ege Denizi, Fırat Nehri, Tuna Nehri, Zigana Geçidi, Süveyş Kanalı. Cemil Meriç Sokağı, İnkılap Sokağı; Topkapı Sarayı, Çankaya Köşkü, Horozlu Han, Alanya Kalesi, Galata Köprüsü, Beyazıt Kulesi, Zafer Abidesi, Bilge Kağan Anıtı. - Özel adlardan türetilen bütün kelimeler büyük harfle başlar:
Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Türkolog, Türkoloji, Avrupalı, Avrupalılaşmak, Asyalılık, Dan/inci, Konyalı, Bursalı. - Özel ada dahil olmayıp tamlama kuran şehir, il, ilçe, bucak, belde, köy vb. sözler küçük harfle başlar:
İzmir ili, Alanya ilçesi, Çanakçı köyü vb. - Doğu ve batı sözleri yön bildirdiğinde küçük; düşünce, hayat tarzı, politika vb. anlamlar bildirdiğinde ise büyük harfle başlar:
İzmir’in doğusu; Batı uygarlığı, Doğu medeniyeti vb. - Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge adlarının her kelimesi büyük harfle başlar:
Medeni Kanun, Borçlar Hukuku (kanun), Atatürk Uluslararası Barış Ödülü Tüzüğü, Telif Hakkı Yayın ve Satış Yönetmeliği. - Kurum, kuruluş, kurul, merkez, bakanlık, üniversite, fakülte, bölüm, kanun, tüzük, yönetmelik vb.ni bildiren kelimeler, belli bir kurum vb. kastedildiğinde büyük harfle başlar.
Bu yıl Meclis, yeni döneme erken başlayacaktır.
Son aylarda Kurum, yoğun bir çalışma içine girmiştir.
Bu madde Yönetmelik‘in 4’üncü maddesine aykırı düşmektedir. - Kitap, dergi, gazete ve sanat eserlerinin (tablo, heykel, müzik) her kelimesi büyük harfle başlar:
Nutuk, Safahat, Çalıkuşu, Varlık; Resmî Gazete, Hürriyet, Türkiye, Sabah; Saraydan Kız Kaçırma, Onuncu Yıl Marşı. - Özel ada dahil olmayan gazete, dergi, tablo vb. sözler büyük harfle başlamaz:
Tuna gazetesi, Türk Dili dergisi, Halı Dokuyan Kızlar tablosu. - Büyük harflerin kullanıldığı yerlerde bulunan bağlaçlarla “mi” soru eki küçük harfle yazılır:
Mai ve Siyah, Leyla ile Mecnun, Turfanda mı yoksa Turfa mı? Diyorlar ki, Dünyaya İkinci Geliş yahut Sır İçinde Esrar, Ya Devlet Başa ya Kuzgun Leşe, Ben de Yazdım. - Kurum, kuruluş ve kurul adlarının her kelimesi; millî ve dinî bayramlarla bayram niteliği kazanmış günlerin adları büyük harfle başlar:
Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türk Dil Kurumu, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Devlet Malzeme Ofisi, Millî Kütüphane, Çocuk Esirgeme Kurumu, Atatürk Orman Çiftliği, Antalya Lisesi; Anadolu Kulübü, Köşk Bakkaliyesi; Yeşilay Derneği, Emek İnşaat; Bakanlar Kurulu, Danışma Kurulu, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı; Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü; 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, Ramazan Bayramı, Babalar Günü, Öğretmenler Günü, 27 Mart Dünya Tiyatrolar Günü. - Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları ile tarihî olay, çağ ve dönem adları, büyük harfle başlar:
29 Mayıs 1453 Salı günü, 29 Ekim 1923, 28 Aralık 1982’de göreve başladı.
Kiraz festivali 25 Mayıs’ta başlıyor.
Atatürk, 1919 senesi Mayıs ‘ının 19’uncu günü Samsun’a çıktı.
Kurtuluş Savaşı, Millî Mücadele, Cilalı Taş Devri, İlk Çağ, Yükselme Devri, Millî Edebiyat Dönemi, Tanzimat Dönemi. - Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar:
Okullar genellikle eylülün ikinci haftasında öğretime başlar. Yürütme Kurulu toplantılarını perşembe günleri yaparız. - Tarihî dönem bildirmeyip tür veya tarz bildiren terimler küçük harfle başlar:
divan şiiri, divan edebiyatı, halk şiiri, halk edebiyatı, eski Türk edebiyatı, Türk dili, Türk sanat müziği, Türk halk müziği, tekke edebiyatı.
BİR YORUM YAZIN
ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM