Bosna – Hersek’in Bağımsızlık Mücadelesi
Bosna – Hersek Meclisi 15 Ekim 1991’de bağımsızlık kararı aldı. Bunun üzerine Bosnalı Sırplar da Bosna Sırp Cumhuriyeti’ni ilan ettiler. Avrupa Topluluğu 6 Nisan 1992’de Bosna – Hersek’in bağımsızlığını tanıdı. Sırbistan tarafından desteklenen Bosnalı Sırp milisler Boşnaklara karşı acımasız bir savaş ve katliam başlatarak Bosna- Hersek’in üçte ikisini ele geçirdiler. Temmuz 1992’de de Bosnalı Hırvatlar Hersek – Bosna Cumhuriyeti’ni kurdular, ancak bir yıl sonra Hırvatlarla Boşnaklar arasında da savaş çıktı.
BM Güvenlik Konseyi 1993 yılında Saraybosna, Gorajde, Srebrenitza, Tuzla, Zepa ve Bihac’ı güvenli bölge ilan etti. Sırpların 1995’te Srebrenitsa’yı işgal ederek çok sayıda sivili katletmesi dünya kamuoyunda büyük tepki ile karşılandı. NATO Hava Kuvvetleri Sırp hedeflerine yönelik harekat başlatınca Sırplar ateşkes istediler.
Bosna Savaşı, Slobodan Miloseviç (Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı), Franyo Tucman (Hırvatistan Cumhurbaşkanı) ve Aliya İzzetbegoviç (Bosna – Hersek Cumhurbaşkanı) arasında imzalanan Dayton Antlaşması (14 Aralık 1995) ile sona erdi.
Bosna-Hersek Savaşı Neden Çıktı?
Bosna-Hersek Savaşı, 1992-1995 yılları arasında, Bosna-Hersek’in bağımsızlığını ilan etmesinden sonra ortaya çıktı. Savaşın başlıca nedenleri şunlardır:
- Etnik Gerilimler: Bosna-Hersek’te Boşnaklar (Müslüman), Sırplar (Ortodoks Hristiyan) ve Hırvatlar (Katolik) arasında uzun süredir var olan etnik gerilimler, Yugoslavya’nın dağılma sürecinde zirveye ulaştı.
- Sırp Milliyetçiliği: Sırplar, Yugoslavya’nın parçalanmasına karşı çıkıyordu ve Bosna-Hersek’in Sırp nüfusunun yaşadığı bölgelerde bağımsızlığa karşı direniş başladı. Sırp liderler, Bosna’nın Sırp çoğunluklu bölgelerinin bağımsızlığa karşı çıkmasını savundu.
- Yugoslavya’nın Dağılması: Yugoslavya’nın dağılması sürecinde, bağımsızlıklarını ilan eden diğer Yugoslav cumhuriyetlerinde olduğu gibi, Bosna-Hersek’te de kontrolsüz bir şekilde büyüyen bir güç boşluğu ve siyasi kaos yaşandı.
Bosna-Hersek Savaşı’nda Kaç Kişi Öldü?
Bosna-Hersek Savaşı, 1992-1995 yılları arasında gerçekleşti ve bu dönemde yaklaşık 100,000 insan hayatını kaybetti. Savaş sırasında Srebrenitsa Katliamı gibi büyük çaplı insan hakları ihlalleri ve soykırımlar yaşandı. Özellikle siviller arasında çok sayıda kayıp verildi ve milyonlarca insan yerlerinden edildi.
Türkiye Bosna’ya Yardım Etti mi?
Evet, Türkiye, Bosna-Hersek Savaşı sırasında ve sonrasında Bosna-Hersek’e önemli yardımlarda bulundu. Savaş süresince Türkiye, diplomatik olarak Bosna-Hersek’in bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü destekledi. Türkiye, ayrıca insani yardım gönderdi ve savaş mağdurlarına tıbbi ve gıda yardımı sağladı. Savaş sonrasında Türkiye, Bosna-Hersek’in yeniden inşa edilmesi ve istikrar kazanması için çeşitli kalkınma projeleri gerçekleştirdi ve bu ülkeye ekonomik yardımda bulundu. Ayrıca, Bosna-Hersek’in NATO ve Avrupa Birliği üyelik süreçlerinde de destek vermektedir.