- Vücut için gerekli enerji sağlanırken vücut dışına atılması gereken maddeler oluşur.
- Atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasına “boşaltım” denir.
- Boşaltımda görevli organ ve yapılar birleşerek “boşaltım sistemini” oluşturur.
Boşaltım Sistemi Yapı ve Organları
Böbrekler
- Boşaltım en önemli organıdır.
- Belin arka yan kısmında iki tanedir.
- Kanı zararlı maddelerden Süzer.
Kan Damarları
- Böbrek toplar damarı ve böbrek atar damarı ile süzmen kan tekrar dolaşıma katılır.
Üreter (İdrar Borusu)
- İdrarı, İdrar kesesine gönderen bölümdür.
- Sağda ve solda olmak üzere 2 tanedir.
İdrar Kesesi
- İdrarın biriktiği yerdir.
- Belirli miktara ulaşan idrar üretraya iletilir.
Üretra (İdrar kanalı)
- İdrarın vücut dışına atılımını sağlar.
- Boşaltım sisteminin son noktasıdır.
Böbreklerde kanın süzüldüğü bölüme “nefron” adı verilir. Nefronlar tıkandığında böbrek taşı rahatsızlığı gözlenir. Baharatlı ve tuzlu yiyecekler yemek, az su içmek nefronların tıkanmasına neden olmaktadır.
İdrar yapısında bulunan maddeler
- Üre
- Ürik asit
- Tuz
- Amonyak
- Su
Böbreklerde idrar oluştururken;
- Temiz kan, böbrek atardamarı ile böbreklere gelir.
- Böbrek nefronları kanı süzer ve yararlı kısımları emilir.
- Temizlenen kan böbrek toplardamarı ile kalbe gönderilir.
- Atık maddeler idrar borusuna (üreter) iletir. Buradan mesaneye geçer.
- Mesanede yeterince hacme ulaşan idrar, kas hareketleri ile dışarı atılmak üzere üretraya gönderilir.
- İdrar vücut dışına atılır.
Not: Üre, ürik asit, amonyak vücut için çok zararlı maddelerdir. Amonyak karaciğerde üre ve ürik asite dönüştürülerek daha az zararlı hale getirilir.
Boşaltıma Yardımcı Organlar
Akciğerler:
- Karbondioksit
- Su buharı atımı sağlar.
Karaciğer:
Amonyağı vücut için daha az zararlı olan üre ve ürik asite dönüştürür.
Deri;
Su ve Tuz atımı sağlar.
Kalın Bağırsak;
Su, Besin atıkları ve Safra atımı sağlar.
Kandaki üre miktarı zamanla artıyorsa amonyak karaciğer tarafından üreye dönüştürülüyor demektir.
Kandaki üre miktarı zamanla azalıyorsa böbrekler tarafından çözülüyordur.
