BİR BOYUTTA SABİT İVMELİ HAREKET
İvme
Bir cismin birim zamanda hızındaki değişimidir.
sembolü ile gösterilir. vektörel bir büyüklüktür, birimi SI’da m/s2 dir.
Bir cismin ivmesinin olması sadece hızındaki büyüklüğünden kaynaklanmaz. Aynı zamanda doğrultu değişiminden de kaynaklanır.
Hareketlinin hızı pozitif kabul edilen bir yönde zaman içinde artıyorsa ivmesi pozitif (+
), hızı zaman içinde azalıyorsa ivmesi negatiftir. (-
)
İvme-zaman (a—t) grafiğinde alan hız değişimini verir.
Hız—zaman (&—t) grafiğinde alan yer değiştirmeyi verir.
Düzgün Değişen (Hızlanan veya Yavaşlayan) Doğrusal Hareketle İlgili Grafik ve Formülleri:
Grafikler
Hareket yönü seçilen pozitif yönde ise;
i) Düzgün hızlanan hareket:
bir parabol denklemidir. &0 ve a’nın değeri belli ise her t değerine karşılık ΔX’in değeri hesaplanırsa yukarıdaki gibi grafik oluşur.
Grafikler:
Hareketli I. bölgede seçilen pozitif yönde düzgün hızlanmıştır.
II. bölgede seçilen pozitif yönde düzgün yavaşlayan hareket etmiştir. (hızı azalmıştır.)
III. bölgede hareketli yön değiştirmiş seçilen yöne ters yönde hızlanmıştır.
Grafikte hareketlinin bütün zaman aralıklarında ivmesi sabit ise;
I. bölgede düzgün hızlanan hareket,
II. bölgede düzgün yavaşlayan hareket,
III. bölgede ters yönde (—x) ilk hızsız düzgün hızlanan,
IV. bölgede ters yönde (—x) düzgün yavaşlayan hareket etmiş olabilir.
20 m/s hızla doğrusal yolda hareket eden bir araç düzgün yavaşlayarak hızını 14 m/s’ye düşürüyor. Araç bu hareket boyunca 102 m yer değiştirdiğine göre yavaşlama ivmesi kaç m/s2’dir?
