Berlin Anlaşması (1878)
- Bulgaristan üçe bölünecek.
- Osmanlı’ya bağlı özerk Bulgar krallığı kurulacak.
- Hristiyan vali atamak şartı ile Osmanlı’ya bağlı Doğu Rumeli eyaleti kurulacak.
- Islahat yapmak şartı ile Makedonya Osmanlı’da kalacak.
- Bosna—Hersek Osmanlı’ya ait olacak fakat yönetimi geçici olarak Avusturya’ya bırakılacak.
- Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız birer devlet olacak.
- Doğu Beyazıt Osmanlı’ya, Kars, Ardahan, Batum Ruslara bırakılacak.
- Teselya bölgesi Yunanistan’a verilecek.
- Anadolu’da Ermenilerin Rumeli’de ve Girit’te Rumların yaşadığı yerlerde ıslahat yapılacak.
- Osmanlı, Rusya’ya 60 milyon Ruble savaş tazminatı ödeyecek.
Antlaşmanın önemi:
- İlk kez çok sayıda azınlık bağımsızlığını kazandı.
- Ermeni sorunu ortaya çıktı.
- Osmanlı Devleti ile Almanya arasında yakınlaşma başladı.
- Büyük Bulgaristan üçe bölünerek Rusya’nın Akdeniz’e inmesi engellendi.
- Osmanlının ilk Meşrutiyet Meclisi kapatıldı.
- Kıbrıs “geçici’ kaydıyla İngilizlere üs olarak verildi.
Ermeni Meselesinin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi
Ermeni Milleti “millet-i sadıka’ yani sadık millet olarak biliniyordu. Osmanlı Devleti sınırları içerisinde özellikle ticari anlamda çok başarılı olan bu topluluk XIX. Yüzyılda çıkarları açısından bir çok Avrupa Devletinin ilgi odağı oldu. Rusya ve İngiltere gibi dönemin güçlü devletleri Ermenileri çıkarları doğrultusunda kışkırtmaya başladılar. Berlin Antlaşmasının 61. Maddesinde Ermeni ve Rumlar İçin ıslahat talep edilmesi Ermenileri harekete geçirdi. 1881 ’de Cenevre’de Hınçak teşkilatı 1899’da İse Tiflis’te Taşnak Cemiyeti kuruldu. Cemiyetlerin amacı Çukurova ve Doğu Anadolu’da Ermenilere ait milli devletler kurmaktı. 1890’da Erzurum’da isyan çıkaran Ermeniler farklı bir çok şehirde de isyanlar çıkardı. Bunun üzerine II. Abdülhamit Dönemi’nde Hamidiye Alayları kuruldu. Ermenilerin 1896’da Osmanlı Bankasını basmaları 1905’te II. Abdülhamit’e suikast girişiminde bulunmaları, I. Dünya Savaşı sırasında Kafkas Cephesinde Ruslarla ittifak kurmaları bardağı taşıran son damla oldu. 1915’te çıkarılan Tehcir Kanunu ile Ermeni nüfusu göçe zorlandı. Göç ettirilen Ermeniler 1918 Mondros Ateşkesinden sonra tekrar Anadolu’ya döndüler. Özellikle Güney Doğu Anadolu’da çıkan olaylarda baş rolü oynadılar.
