Basit Makineler Soru Çözümleri video 11. sınıf fizik
Çağlar boyunca insanlar, farklı amaçlarla pek çok yapı inşa etmişlerdir. Teknolojinin henüz gelişmediği dönemlerde insanların çok büyük taşları oldukça yükseğe nasıl çıkardığı ve bu yapıları nasıl inşa ettiği hep bir merak konusu olmuştur. İnsanlar akıllarını kullanıp kendi güçlerinin üstünde olan işleri yapmak için makineler icat ederek bu noksanlıklarını ortadan kaldırmışlardır. Araştırmalarının büyük bir bölümü kaldıraç sistemi ve kuvvet dengesi üzerine olan ünlü matematikçi ve fizikçi Archimedes (Arşimed), “Bana yeterince uzun bir kaldıraç ve sağlam bir destek verin, Dünya’yı yerinden oynatayım.” diyerek aslında büyük ağırlıkların bile insan gücü ile yerinden kaldırılabileceğine işaret etmiştir.
İnsanların icat ettiği birtakım makineler onların hayatlarını kolaylaştırmış, işlerini daha çabuk yapmalarını sağlamıştır. Günlük yaşantımızda iş yapma kolaylığı sağlayan araçlara basit makineler denir. Basit makineler iş kolaylığı sağlamak amacıyla kullanılır ancak işin yapılması için gereken enerjiden kazanç sağlanmaz. İdeal bir basit makinede kuvvetin yaptığı iş, yüke aktarılan enerjiye eşit olur. Kuvvetin yönünü ve büyüklüğünü değiştirerek iş kolaylığı sağlayabilir. Yapılan iş W = F . x olarak ifade edildiğinden bir basit makinede kuvvetten kazanç sağlanırsa aynı oranda yoldan kayıp olur. Yoldan kazanç sağlanıp kuvvetten kayıp edilen durumlar da vardır. Basit makineler genellikle kuvvetten kazanç sağlamak için yapılmış araçlardır. Kuvvetten elde edilen bu kazanca kuvvet kazancı ya da mekanik avantaj adı verilir. Kuvvet kazancı, taşınan yükün sisteme uygulanan kuvvete oranıdır. Buna göre
Kuvvet kazancı = Taşınan yük / Uygulanan kuvvet olur.
Sürtünmelerin ihmal edildiği basit makinede makineden alınan enerji, makineye verilen enerjiye, enerjinin korunumu gereği eşittir. Böyle bir makinede verim %100 kabul edilir ancak sürtünmeden dolayı gerçekte durum böyle değildir. Makineden alınan enerji, makineye verilen enerjiden küçüktür. Fark azaldıkça verim de artar. Bir makinenin verimi, makineden alınan enerjinin makineye verilen enerjiye oranından bulunur.