KAMA

Eğik düzlemin özel bir türü olan kamalar günlük hayatta bazen sivri uçlu bir bıçak, bazen bir balta, bazen de kütük yarmak için kullanılan demir, çelik ya da ahşaptan yapılmış bir takoz biçiminde karşımıza çıkar. Kazma, keser, orak ve tırpan da birer kamadır. Ağzımızdaki kesici dişler de kamaya örnek verilebilir.

Kama ile bir cisim kesilmek istendiğinde kamanın sivri ucu kesilecek noktaya konulur ve üst kısmına sert bir cisimle vurulur. Uygulanan kuvvetin etkisi sivri uca artmış olarak ulaşır. Uçtan geriye doğru giderek genişleyen yüzeyi sayesinde kama, kuvvetin etkisiyle cismin içine doğru ilerler. Bu sırada cisim yarılarak iki yana doğru açılır. Buradaki yük, cismin yarılmaya karşı gösterdiği dirençtir.

ÇIKRIK

Çıkrık, dönme eksenleri çakışık iki veya daha fazla silindirden meydana gelir. Bu sistemde; çapı küçük olan silindire bağlanan yük, çapı büyük olan silindire uygulanan kuvvetin oluşturduğu dönme hareketi sonucunda asılı olduğu ipin silindire dolanmasıyla yukarı çıkarılır.

Kuvvetin uygulandığı silindirin çapının büyük olması yükün ağırlığından daha küçük bir kuvvet ile yukarı çıkarılmasını sağlar. Bu sebeple çıkrıklarda kuvvetten kazanç sağlanır fakat iş ve enerjiden kazanç olmaz. Kalemtraş, el matkabı, kahve değirmeni, kıyma makinesı, tornavida, kapı anahtarı çıkrığa örnek verilebilir.

Çıkrıkta kuvvet kazancı çıkrık kolunun uzunluğunun ipin sarıldığı silindirin yarıçapına oranıyla veya yükün kuvvete oranıyla bulunur.

Çıkrık kolunun uzunluğunun (R), ipin sarıldığı silindirin yarıçapına (r) oranı ne kadar büyük olursa kuvvet kazancı da o kadar büyük olur.