Basıncın Hal Değişimine Etkisi 10.Sınıf Fizik


Kategoriler: 10. Sınıf Fizik, Fizik
Cepokul

1. Basıncın Erime ve Donmaya Etkisi

Kışın kar yağdığında yollar buz tutar. Buzun (karın) deniz seviyesinde erime sıcaklığı 0°C olmasına rağmen kışın hava sıcaklığı sıfırın altında olduğundan buzlar erimez. Ancak buz üzerinden araçlar geçince basıncın etkisiyle buzun daha çabuk eridiğini görürüz.

Hava sıcaklığı sıfırın altında -1°C, -2°C civarlarında iken buza basınç uygulanınca buzun erime noktası düşüyor. Yani buz sıfırın altındaki bir sıcaklıkta da eriyebiliyor.

SONUÇ: Kar ya da buz üzerine basınç uygulanırsa erime noktası düşer. Basınç azalırsa erime noktası yükselir.

2. Basıncın Kaynamaya Etkisi

Isıtılan bir sıvının buhar basıncı atmosfer basıncına eşit olduğu anda kaynamaya başlar. Düdüklü tencerede kabın ağzı kapalı olduğu için kaynama noktası yüksek olur. Buhar basıncının anması kaynama noktasını 110°C veya 120°C lere yükseltir. Böylece yemek daha çabuk ve iyi pişer.

Tablo 1 de gösterildiği gibi yerleşim yerlerinin deniz seviyesine yüksekliği arttıkça atmosfer basıncı düşer. Dolayısıyla kaynama sıcaklığı da düşer. İstanbul’da su 100°C de kaynarken Uludağ’da 88°C de kaynar. Eğer Dünya’mızda atmosfer basıncı yani atmosfer olmasaydı bütün sular kaynayarak buharlaşırdı. Bazı gezegenlerde suyun olmamasının nedeni atmosferin olmayışıdır.

SONUÇ: Basınç kaynamaya etki eder. Basınç artarsa kaynama sıcaklığı artar. Basınç azalırsa kaynama sıcaklığı azalır.

3. Basıncın Buharlaşmaya Etkisi

Sıvı bir maddenin ısı alarak gaz haline geçmesi olayına buharlaşma denir. Buharlaşma her sıcaklıkta olabilir. Açık hava basıncı buharlaşmaya ve buharlaşma hızına etki eder.

Yıkanmış çamaşırlar rüzgarlı havada rüzgarsız havaya göre daha çabuk kurur. Rüzgar hızı arttıkça açık hava basıncı azalır. Açık hava basıncı azalınca buharlaşma hızı artar.

Banyodan çıktıktan sonra ıslak saçlarımızı saç kurutma makinesiyle kuruturuz. Saç kurutma makinesiyle hava akımı sağlanır. Hava hızlandıkça açık hava basıncı düşer ve böylece buharlaşma hızlanır. Islak saçların kurutulması hızlandırılmış olur.

Sonraki konumuz Gaz Basıncı konusudur.

Gaz Basıncı konusuna gitmek için tıklayın.


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
15 Haziran 2025 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
14 Haziran 2025 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
15 Haziran 2025 Pazar