Hava Basıncını Etkileyen Faktörler

a. Sıcaklık
b. Yoğunluk
c. Yükselti
d. Günlük hareket (Dinamik Etkenler)
e. Enlem
f. Yer çekimi
g. Mevsimler

a. Sıcaklık: Sıcaklık ve basınç arasında ters orantı vardır. Sıcaklık azaldıkça basınç artar. Sıcaklık arttıkça basınç düşer. Çünkü ısınan hava hafifler, genleşir, yükselir ve yoğunluğu azalır. Buna bağlı olarak yeryüzünde uygulayacağı etki azalarak basınç düşer. Soğuyan hava ise sıklaşır ve ağırlaşır. Böylece havanın yere yaptığı basınç artar.

b. Yükselti: Yükseldikçe yer çekimine bağlı olarak gazların yoğunluğu azalır. Böylece basınç da düşmektedir. Basınç ile yükselti arasında ters orantı vardır. Yükseklik arttıkça basınç azalır. Her 10,5 m’de 1 mb basınç azalır.

c. Enlem: Sıcaklığa bağlı olarak oluşan basınç kuşaklarına termik doğuşlu basınçlar denir. Alçak enlemlere Güneş ışınları daha büyük açılarla geldiği için sıcaklık yüksektir. Bu alanlar termik alçak basınç alanlarıdır.

d. Mevsimler: Hava basıncı mevsimlere göre değişir. Bir yerde sıcak havadan sonra soğuk hava etkili olursa oradaki basınç alçak basınçtan yüksek basınca dönüşür. Bu durum Orta kuşak’ta daha belirgindir.

e. Yoğunluk: Atmosfer içindeki toz parçacıklarının artması durumunda atmosfer yoğunluğu da artar. Buna bağlı olarak hava basıncı yükselir. Tam tersi durumunda ise hava basıncı düşer. Yoğunlukla basınç doğru orantılıdır.

f. Yerçekimi: Yerçekiminin fazla olduğu yerlerde ağır gazlar aşağıya çekilerek yoğunluğu arttırır. Bu nedenle yerçekiminin fazla olduğu kutuplarda basınç Ekvator’dan daha yüksektir.

g. Günlük Hareket: Dünya’nın günlük hareketi sonucu dinamik basınç kuşakları oluşmuştur. Eğer Dünya ekseni üzerinde dönmeseydi ve okyanuslarla kaplı olsaydı aşağıdaki 2. şekilde görüldüğü gibi sadece termik basınç kuşakları oluşur ve rüzgarlar kutuplardan Ekvator’a doğru eserdi. Ancak Dünya ekseni üzerinde döndüğü için rüzgarlar sapmaya uğramış 30° ve 60° enlemlerinde dinamik basınç kuşakları oluşmuştur.