Ay’ın Evreleri 5. Sınıf Fen Bilimleri


Kategoriler: 5. Sınıf Fen Bilimleri, Fen Bilimleri, Konu Anlatımları
Cepokul

Ay, gece gökyüzünde her zaman farklı şekillerde görülebilir. Bu değişiklikler, Ay’ın Dünya etrafında dolanırken Güneş’ten aldığı ışığı farklı açılardan yansıtmasıyla ortaya çıkar. Bu duruma “Ay’ın evreleri” denir. Ay’ın evreleri, yaklaşık bir ay boyunca belirli bir döngü içinde gerçekleşir. Bu yazıda, Ay’ın evrelerini ve bu evrelerin nasıl oluştuğunu inceleyeceğiz.

2. Bölüm: Gökyüzündeki Komşumuz: Ay

Ay’ın Evreleri Ders Notu

  • Ay’ın 3 farklı hareketi bulunur. Ay’ın kendi etrafında dönme süresi ile Dünya’nın etrafında dolanma süresi yaklaşık 27,3 gündür. Ayrıca Dünya ile birlikte Güneş’in etrafında yaklaşık 365 günde dolanma hareketi yapar.

  • Ay, Dünya’nın etrafında dolanma hareketi yaparken Ay’ın konumu sürekli değişir. Bu yüzden Ay’ı farklı şekillerde görürüz. Ay’ın farklı görünümlerine “Ay’ın evreleri” denir.
  • Ay’ın Dünya’dan ve uzaydan görünümleri aşağıdaki gibidir.

  • Ay’ın evreleri 29 gün 12 saatte tamamlanır, bu süreye 1 ay denir.
  • Ay’ın evrelerinin oluşması için geçen süre takvimde Ay kavramını oluşturur.
  • Türk bayrağındaki hilal şekli “son dördün” ile “yeni ay” evreleri arasında görülür.

Ay’ın Evreleri

  • Yeni ay, ilk dördün, dolunay ve son dördün ana evreler iken hilal ve şişkin ay ara evrelerdir.
  • Ay’ın 4 ana, 4 ara evresi olmak üzere 8 evresi bulunur.
  • Ay’ın ana evreleri arasındaki süre yaklaşık bir hafta sürer.

Ay’ın, Güneş ile Dünya arasında olduğu evredir. Ay’ın karanlık bölgesi Dünya’ya dönük olduğu için Ay gökyüzünde görülmez.

Yeni ay evresiyle ilk dördün evresi arasında veya son dördün ile yeni ay evresi arasında görülür.

Ay’ın sağ tarafının aydınlık olduğu evredir. Ay’ın şekli düz “D” harfine benzer.

İlk dördün evresi ile dolunay evresi arasında veya dolunay ile son dördün evresi arasında görülen ara evredir.

Dünya, Güneş ve Ay’ın arasındadır. Ay’ın parlak tarafı Dünya’ya bakmaktadır. Ay’ın en parlak ve tam bir daire şeklinde görüldüğü evredir.

Ay’ın sol tarafının aydınlık olduğu evredir. Ay’ın şekli ters “D” harfine benzer.

  • Ay’ın evreleri her ay periyodik olarak aynı şekilde tekrarlanır.
  • Ramazan orucu başlangıcı ve dini bayramlar ay takvimine göre her sene değiştiğinden, Ay’ın hilal evresi gözlemi bu yüzden takip edilir.

Ay’ın Evreleri Çalışma Kağıdı

Soru: Ay ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden doğru olanların başına "D", yanlış olanların başına "Y" yazınız.

a. ( Y ) Ay sadece Dünya etrafında dolanma hareketi yapar.
b. ( D ) Ay'ın evreleri 29 gün 12 saatte tamamlanır, bu süreye 1 ay denir.
c. ( Y ) Türk bayrağındaki hilal şekli “son dördün” ile “dolunay” evreleri arasında görülür.
d. ( D ) Ay'ın farklı görünümlerine “Ay'ın evreleri” denir.
e. ( Y ) Ay'ın tamamen aydınlık olduğu evreye hilal evresi denir.

Soru: Ay'ın evreleri ile ilgili görseller aşağıdaki gibi hazırlanmıştır. Bu görsellerde yer alan evrelerin isimlerini aşağıdaki boşluklara yazınız.
a. 1. Durum: İlk Dördün → Dolunay
b. 2. Durum: Son Dördün → Yeni Ay

Soru: Ay'ın evrelerini modellemek üzere Dilara Dünya'yı, Ayhan ise Ay'ı temsil edecektir. Aşağıda verilen hareketlerden hangilerinin sonucunda Ay'ın ana evrelerinden birisi oluşur? (İşaretleyiniz.)
a. ( ) Ayhan'ın kendi etrafında dönmesi
b. ( ) Ayhan'ın Dilara etrafında dolanması
c. ( ) Dilara'nın kendi etrafında dönmesi
Çözüm: Bu soruda Ayhan, Ay'ı; Dilara ise Dünya'yı temsil etmektedir. Ayhan'ın hem kendi etrafında dönmesi hem de Dilara etrafında dolanması, Ay'ın evrelerinin oluşmasına sebep olur. Ancak Dilara'nın (Dünya'nın) kendi etrafında dönmesi, Ay'ın evrelerini doğrudan etkilemez.


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar