ATP’nin Yapısı
Bütün canlı hücreler kendi ATP lerini kendileri üretir ve tüketir. Hücreden hücreye ATP geçişi olmaz. Ancak bir hücrenin içindeki organeller arasında ATP geçişi olur. Örneğin ribozomda protein sentezi için gereken ATP ler mitokondri organelinden karşılanabilir.
ATP’nin tüketildiği yerler:
- Aktif taşıma, endositoz, ekzositoz
- Kas kasılması
- Sinirsel iletim
- Bütün sentez olayları (protein sentezi, yağ sentezi v.s)
- Hücre bölünmesi
- Büyüme ve gelişme v.s
ATP sentezlenirken ADP ye fosfat bağlanması olur bu yüzden bu olaya fosforilasyon denir. Yani ATP sentezine fosforilasyon, ATP nin tüketilmesine ise defosforilasyon denir.
Fosforilasyon çeşitleri
1. Fotofosforilasyon: işık enerjisi kullanılarak ATP sentezlenmesidir. Yani fotosentezdeki ATP sentezidir. Bitkiler, öglena, algler, ve bazı bakterilerde görülür.
2. Substrat düzeyinde fosforilasyon (SDF): Glikoliz evresinde ve oksijenli solunumun krebs çemberinde enzimlerin besini parçalaması sonucu ATP açığa çıkmasıdır. Glikolizde de görüldüğü için bütün canlılarda ortaktır.
3. Oksidatif fosforilasyon (O.F): Oksijenli solunumun ETS basamağındaki ATP sentezidir. Bütün ökaryotlarda ve prokaryotların çoğunda (zorunlu anaeroplar hariç) görülür.
Kemosentezdeki ATP sentezi bir çeşit oksidatif fosforilasyondur.
