Atmosfer

• Çeşitli gazlardan oluşan ve Dünyayı çepeçevre saran hava küreye atmosfer denir.
• İklimi meydana getiren hava olayları atmosfer içinde gerçekleşir.
• Atmosfer olaylarının oluşumunu Güneşten gelen enerji belirler.

Atmosferin Şekli ve Kalınlığı

• Atmosferin ortalama kalınlığı 10.000 km civarındadır.
• Atmosfer Ekvator üzerinde kalın, kutuplar üzerinde incedir.

Bu durumun nedenleri:

1) Yerçekimi:

Yerçekimi kutuplarda fazla Ekvatorda azdır. Bu durum kutuplarda gazların daha çok aşağı çekilmesine ve kalınlığın azalmasına neden olmuştur. Yerçekiminin Ekvatorda az olması gazların daha az çekilmesine ve kalınlığın artmasına neden olmuştur.

2) Çizgisel hız:

Çizgisel hız Ekvatorda fazla olduğu için gazlar daha geniş alana yayılmıştır. Bu durum atmosferin kalınlığını arttırmıştır. Çizgisel hız kutuplarda daha az olduğu için savrulma az olmuştur bu da atmosferin kalınlığını azaltmıştır.

3) Sıcaklık:

Isınan hava yükselir, soğuyan hava alçalır. Ekvator ve çevresinde sıcaklığın artması atmosferin kalınlığını arttırmıştır, kutuplar çevresinde ise sıcaklığın düşük olması atmosferin kalınlığını azaltmıştır.

Atmosferde değişen ve değişmeyen gazlar

Azot (% 78),oksijen (%21), diğer gazlar (helyumi neon, argon, kripton gibi.) (%1) oranı değişmeyen gazlardır.

Karbondioksit ve su miktarının oranı değişen gazlardır.

Atmosferin Özellikleri

• Atmosferin kalınlığı Ekvatordan kutuplara doğru azalır
• Dünya ile birlikte, hareket eder.
• Gölgelerin tam  karanlık, olmasını önler.
• Uzaydan gelen meteorların (göktaşlarının) parçalanmasını sağlar.
• Dünya ile birlikte dönerek sürtünmeden doğacak yanmayı önler.
• Güneş alan yerlerin çok sıcak, gölgelerin çok soğuk olmasını önler. (Hava akımları)
• Güneşten gelen ışınları dağıtarak yeryüzünün aydınlanmasını sağlar.
• Güneşten gelen zararlı ışınların (ultraviole) tutulmasını sağlar.
• Güneşten gelen ışınların bir kısmını tutarak Dünya’nın aşırı ısınmasını ve soğumasını önler.
• Işığı, sesi ve sıcaklığı dağıtarak iletilmesini sağlar.
• İklim olaylarının meydana gelmesini sağlar.
• İçerisindeki oksijen sayesinde canlılara yaşama alanı sağlar.
• Gökyüzünün mavi görünmesini sağlar. (Işığın kırılması)
• Atmosferin yoğunluğu yerden yükseldikçe azalır.