ATTİLA İLHAN (1925—2005)

Roman, hikâye, gezi, eleştiri, makale, deneme, senaryo gibi pek çok alanda eser verdiği halde bir “şair” olarak tanınmıştır.

1946 yılında CHP’nin açtığı şiir yarışmasında “Cabbaroğlu Mehemmet” adlı şiiriyle ikincilik ödülünü kazanmıştır.

Başlangıçta Nazım Hikmet’in etkisinde kalmış, toplumcu gerçekçi şiir anlayışını benimsemiştir.

Toplumsal gerçekçiliğin (sosyal realizm) önemli isimlerinden olmuştur.

Şiirlerinde bağımsızlık, özgürlük, eşitlik, barış, halkçılık; modern insanın sıkıntılarını, bunalımlarını, aşkı dile getirmiş ve savaşlar, özgürlük sorunları, insan sevgisi konularını işlemiştir.

“Duvar” şiiri, toplumcu dönemde yazdığı en önemli şiirdir.

Bir dönem modern dünyanın karşısında yalnız kalan ve varlığı tehdit altında olan insanın şiirini yazmıştır.

Eski şiiri ve Batı şiirini çok iyi bilen şair, kendine özgü bir şiir tarzı geliştirmiştir.

Şiire yeni bir ses düzeni, coşkulu bir anlatım ve kendisine özgü bir duyarlılık getirmiştir.

Neoklasik özellikler de taşıyan şair halk ve divan şiiri geleneğini modern biçimde yorumlamış, özellikle divan şiirinin ses özelliklerinden yararlanmıştır.

Hem Garip şiirine hem de bir yozlaşma olarak gördüğü İkinci Yeni’ye hem de muhafazakâr bir şiir anlayışını diriltmeye çalışan Hisarcılara karşı çıkmıştır.

Kullanılmayan çok eski sözcükleri, Fransızca ve Almanca sözcükleri birlikte kullanır.

Şiirlerinde, noktalama işaretlerini ve büyük harfleri kullanmamıştır.

Romanlarında, sinema tekniğini kullanmış, adeta kamerasını kalabalıklar üzerinde gezdirmiştir.

Romanlarında toplumsal ve siyasal olayları işlemiştir.

İlk romanı “Sokaktaki Adam”da kendi gençlik deneyimlerini işlemiştir. “Zenciler Birbirine Benzemez”de II. Dünya Savaşı yıllarında çeşitli ideolojileri benimseyen ve çeşitli milletlere mensup gençlerle Paris’te yaşayan fakir ve yetim bir gencin bunalımlarını işler. Geriye dönüş tekniğini kullandığı “Kurtlar Sofrası”nda II. Dünya Savaşı yıllarını işler. “Bıçağın Ucu”, “Yaraya Tuz Basmak”, “0 Karanlıktaki Biz”, “Sırtlan Payı”, “Dersaadet’te Sabah Ezanları” romanları sanatçının Türkiye’nin son elli yılını aydın ve asker kahramanlarıyla anlattığı Aynanın İçindekiler dizisini oluşturur.

Eserleri

— Şiir: Duvar, Sisler Bulvarı, Yağmur Kaçağı, Ben Sana Mecburum, Bela Çiçeği, Yasak Sevişmek, Tutuklunun Günlüğü, Böyle Bir Sevmek, Elde Var Hüzün, Korkunun Krallığı, Ayrılık Sevdaya Dâhil, Kimi Sevsem Sensin

— Roman: Sokaktaki Adam, Zenciler Birbirine Benzemez, Bıçağın Ucu, Yaraya Tuz Basmak, O Karanlıktaki Biz, Sırtlan Payı, Dersaadet’te Sabah Ezanları, Kurtlar Sofrası, Allah’ın Süngüleri, Reis Paşa, Gazi Paşa, 0 Sarışın Kurt, Fena Halde Leman, Haco Hanım Vay

— Öykü: Yengecin Kıskacı

— Gezi: Abbas Yolcu