Atasözü ve Deyim Yanlışlıkları

Atasözleri ve deyimler kalıplaşmış söz öbekleridir. Bu nedenle cümlede kullanılırken sözcüklerinde herhangi bir değişiklik yapmak anlatım bozukluğuna yol açar.
Rahmetli dedem böyle durumlar için “Oğlan dayıya, kız teyzeye çekermiş.“ derdi.

Bu cümlede bir atasözü kullanılmıştır: “Oğlan dayıya, kız teyzeye çekermiş.” Bu atasözünün doğrusu “Oğlan dayıya, kız halaya çekermiş.” olmalıdır. Bu nedenle anlatım bozukluğu yapılmıştır.

“Bu kadar gürültüye katlanamadığı için bizi kafasından savdı. ” cümlesinde geçen “kafasından savmak” deyiminin doğrusu “başından saymak” şeklindedir. Bu nedenle cümlede anlatım bozukluğu yapılmıştır.

Deyimlerin cümlenin anlamına uygun kullanılmaması durumunda anlatım bozukluğu meydana gelir.

“Telaştan ne yapacağını bilememiş, eli ayağı buz kesilmişti. ” cümlesinde kullanılan “eli ayağı buz kesilmek” deyiminin anlamı “çok üşümek”tir. Bu nedenle bu cümlenin anlamına uymamaktadır. Bu cümlede kullanılması gereken deyimin “eli ayağına dolaşmak” olması gerekir.

Örnek: Deyimlerin cümle içinde anlamlarına uygun kullanılmaması anlatım bozukluğuna yol açar.

Aşağıdakilerin hangisinde bu nedenden kaynaklanan anlatım bozukluğu yapılmıştır?

A) Çok sevdiği dedesini dilinden hiç düşürmezdi.
B) Herkese yardım etmek için elinden geleni ardına koymuyor.
C) Soğukta fazla kalan çocukların eli ayağı buz kesmişti.
D) Her zaman yaptığı gibi bu işin de üstesinden gelecektir.