ATASÖZÜ VE DEYİMLER

ATASÖZÜ

Atalarımızın deneyim ve düşüncelerini kuşaktan kuşağa aktaran. kim tarafından söylendiği belli olmayan, öğüt veren, öğretici kısa sözlere atasözü denir.

ATASÖZLERİNİN ÖZELLİKLERİ

• Atasözleri toplumun ortak ürünüdür.
• Atasözlerinin hiçbir sözcüğü değiştirilemez, bir sözcüğün gerine eş anlamlısı kullanılamaz.
• Kısa ve özlü sözlerdir.

Aşağıdaki bazı atasözleri verilmiştir.

• Ne ekersen onu biçersin: Hayatımızda bugün nasıl davranır ve yaşarsak, gelecekte karşılığını alırız.
• Ayağını yorganına göre uzat: Dengeli yaşamalı insan, mutlaka gelirini ve giderini ayarlamalıdır.
• Gülü seven dikenine katlanır: İnsan, sevdiği kimsenin veya işin sıkıntılarına dayanır.

DEYİMLER

Gerçek anlamından uzaklaşarak başka anlam kazanan söz gruplarına değim denir.

Aşağıda bazı deyimler ve anlamları verilmiştir. İnceleyelim.

• Etekleri tutuşmak: Telaşlanmak.
• Can atmak: Bir şeyi çok istemek.
• Şifayı kapmak: Hastalanmak.
• Paçaları sıvamak: Bir işi yapmak için hazırlanmak.
• Küplere binmek: Çok kızmak, öfkelenmek.
• Karnı zil çalmak: Çok acıkmak.
• Gözüne girmek: Birinin beğenisini kazanmak.
• Kafası şişmek: Gürültüden rahatsız olmak.
• Etekleri zil çalmak: Mutlu olmak, sevinç duymak.

Örnek Sorular:

Aşağıdaki atasözlerinden hangisi tutumlulukla ilgilidir?

A) Mum dibine ışık vermez.
B) Sakla samanı gelir zamanı.
C) Ağaç yaş iken eğilir.

Aşağıdaki deyimlerden hangisi “sevinmek” ile ilgili değildir.

A) Etekleri zil çalmak.
B) Ağzı kulaklarına varmak.
C) Küplere binmek.

”Kulak kabartmak.” deyiminin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gizlice dinlemeye çalışmak.
B) İstemeden konuşulanları duymak.
C) Çok sinirlenmek.

Sürekli düşünce veya konu değiştirmek anlamına gelen değim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Elden ayaktan düşmek.
B) Daldan dala konmak.
C) Göze girmek.