ATASÖZLERİ

Atasözü, atalarımızın uzun gözlem ve tecrübeler sonunda vardıkları hükümleri hikmetli düşünce, öğüt ve örneklemeler yolu ile veren; birçoğu mecaz anlam taşıyan; yüzyılların oluşturduğu biçimle kalıplaşmış daha çok sözlü gelenek içinde nesilden nesile geçerek yaşayan özlü sözlerdir.

• Sözcükleri, aynı anlamda da olsa başka sözcüklerle değiştirilemeyeceği gibi söz dizimleri de bozulamaz.
  • “Derdini söylemeyen derman bulamaz.” atasözü,
    “Derdini söylemeyen çare bulamaz.” şeklinde söylenemez.
• Atasözleri öğüt verir, deneyimleri aktarır.
• Genel kural niteliğinde yargılardır.
• Atasözlerinin çoğu mecaz anlamlıdır. Az da olsa gerçek anlamlı atasözleri vardır.
• Kimi atasözleri hem mecaz hem gerçek anlam taşır.
  • “Altın eli bıçak kesmez.” (Mecaz anlamlı)
    “Çivi çıkar ama yeri kalır.” (Hem gerçek hem mecaz anlamlı)
    “Bilmemek ayıp değil, öğrenmemek ayıp.” (Gerçek anlamlı)

Örnek Sorular:

Bir işe başlamadan önce çevremizdeki insanlara danışmalı, onların bilgi ve tecrübelerinden  yararlanmalıyız.

Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin açıklaması yukarıda verilmiştir?

A) Kedinin boynuna ciğer asılmaz.
B) Bin bilsen de bir bilene danış.
C) İki at bir kazığa bağlanmaz.
D) El elin eşeğini türkü çağırarak arar.

Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin verdiği öğüt diğerlerinden farklıdır?

A) İşten artmaz dişten artar.
B) Her çok azdan olur.
C) Damlaya damlaya göl olur.
D) Demir tavında dövülür.

“Bir işin yapılmasında güç, emek ve sermaye çok önemlidir. İşi yapacak olan bunlardan yoksunsa başkalarının küçük katkılarıyla, derme çatma yardımlarıyla sürekli ve büyük bir işi yürütemez.” anlamına gelen atasözü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Zararın neresinden dönülse kârdır.
B) Taşıma su ile değirmen dönmez.
C) Minareyi çalan kılıfını hazırlar.
D) Cefa çekmeyen sefanın kadrini bilmez.