ASİT YAĞMURLARI

Fosil yakıtların yakılması sonucunda oluşan karbondioksit (CO₂), kükürtdioksit (SO₂) ve azotdioksit (NO₂) gazları atmosferdeki su buharı ile tepkimeye girerek asit yağmurlarına neden olur.

Plansız şehirleşme nedeni ile nüfusun yoğun olduğu bölgeler ile sanayi kuruluşlarının fazla olduğu bölgelerde hava kirliliği oldukça fazladır. Hava kirliliğinin etkisi ile bu bölgelerde asit yağmurları çok fazla görülmektedir.

Asidik özellik taşıyan bu gazlar, bulut oluşturduğunda yağan yağmur asit yağmuru olarak adlandırılır. Bu yağmurun pH derecesi ikiye kadar düşebilmektedir. Bu durum yalnız yağmurda değil, diğer bütün yağış biçimlerinde de görülebilmektedir. Asit yağmurları yağdıkları bölgeye çeşitli zararlar verir. Resimde, uzun süreli yağan asit yağmurlarının ormanlık bir bölgeye verdiği zarar görülmektedir. Bu durumda asit yağmurlarının orman yangınları kadar çevreye zararlı olduğunu söyleyebilir miyiz? Ülkemizde asit yağmurlarının olumsuz etkileri Samsun Gelemen ve Muğla, Yatağan gibi ormanlık bölgelerde görülmektedir.

ASİT YAĞMURLARININ OLUMSUZ ETKİLERİ NELERDİR?

Asit yağmurlarının canlılara ve doğaya birçok olumsuz etkisi vardır. Şimdi bu etkilerin neler olduğunu öğrenelim.

• Asit yağmurları tarım alanlarının ve ormanların zarar görmesine neden olur.
• Asit yağmurları suların kirlenmesine ve burada yaşayan canlıların olumsuz etkilenmesine neden olur.
• Araba kaportalarını aşındırır.
• Tarihi eserlere zarar verir.

Çözümlü Örnek Soru

I. Portakal II. Diş macunu III. Sirke IV. Sabun

a) Yukarıda verilen maddeleri suda çözündüğünde H⁺ iyonu verenler ve suda çözündüğünde OH^– iyonu verenler şeklinde sınıflandırınız.
b) Yukarıda verilen maddelerin ortak özelliği ne olabilir.
c) Yukarıda verilen maddelerin hangilerinin sulu çözeltileri ele kayganlık hissi verir?

Çözüm:

a) Suda çözündüğünde H+ iyonu verenler, asidik özellikteki
I. Portakal
II. Sirke’dir.

b) Portakal ve sirke asit, diş macunu ve sabun bazdır. Asit ve bazların ortak özelliklerinden biri de sulu çözeltilerinin elektrik akımını iletebilmesidir. Ayrıca maddelerin hepsi turnusol kağıdına etki eder.

c) Bazik özellikteki diş macunu ve sabunun sulu çözeltileri ele kayganlık hissi verir. Cevap: II ve IV