Aşık Edebiyatı Nazım Şekilleri

1. Koşma

11’li hece ölçüsüyle söylenir. Uyak örgüsü abab – cccb – dddb şeklindedir. İlk dörtlük değişik şekilde de uyaklanabilir. En az 3, en çok 5-6 dörtlükten oluşur. Koşmalar ele aldığı konulara göre farklı isimler alırlar.

Güzelleme : Konusu doğa güzelliği, aşk ya da sevgili olan koşmalara denir.

Koçaklama :Konusu kahramanlık, savaş, yiğitlik olan koşmalara denir.

Taşlama : Bir durumu veya bir kişiyi yermek için söylenen koşmalardır.

Ağıt : Bir kimsenin ölümü üzerine duyulan acıları anlatan koşmalardır. İslamiyet öncesi Türk edebiyatında “sagu”, Divan edebiyatında “mersiye” olarak adlandırılır.

2. Semai

8’li hece ölçüsü ve kendine özgü ezgisiyle koşmadan ayrılır. En az 3, en çok 5-6 dörtlükten oluşur. Uyak düzeni koşma gibidir. Semailerde daha çok sevgi, doğa, güzellik gibi konular işlenir.

3. Varsağı

Koşma biçimiyle 8’Ii hece ölçüsüyle yazılır. Kendine özgü ezgisi ve ilk dörtlüğündeki “bre, hey, hehey” gibi ünlemlerle semaiden ayrılır.

4. Destan

Halk şiirinin en uzun nazım biçimidir. 8 ’li veya 11 ‘li heceyle yazılır. Komik ya da trajik bir olayı kendine özgü ezgisiyle anlatan uzun soluklu şiirlerdir.

A seçeneğinde sevgili, C seçeneğinde gurbet, D seçeneğinde ayrılık, E seçeneğinde de sevgili anlatılmıştır. Bu seçeneklerde olduğu gibi, sevinç veya acı gibi ortak duygular veya aşk, ayrılık, özlem gibi bireysel duyguları coşkulu bir tarzda anlatan şiirlere “lirik şiir” denir. Bize taşlama sorulmaktadır. Bu da B seçeneğinde vardır. Çünkü B seçeneğinde olduğu gibi, kişilerin gülünç, çelişkili taraflarını ele alarak onları yeren, eleştiren şiirlere “satirik şiir” denir. Satirik şiirin Halk edebiyatında karşılığı “taşlama” dır. Yanıt B