ANLAMLARINA GÖRE CÜMLELER

Cümleler farklı anlamlar taşıyabilirler. Aşağıda bu anlamların örneklendiği cümleler göreceksiniz:

Öneri (Tavsiye) Anlamı:

• Arkadaşlarınla yemeğe gitmen senin için daha iyi olur.
• Soğuk günlerde daha sıkı giyinmelisiniz.

Tahmin (Öngörü) Anlamı:

• Misafirlerimiz şu anda yola çıkmış olmalı.
• Hava kapalı, birazdan yağmur yağabilir.

Olasılık (Tahmin) Anlamı:

• Akşam bizimle belki Ahmet de gelir
• Paketin içinde sürpriz bir hediye olabilir.

Sitem (Kırgınlık) Anlamı:

• Mesajıma cevap vermedin, bir daha sana mesaj atmam.
• Ne kadar üzüleceğimi hiç düşünmedin mi?

Yakınma (Şikayet) Anlamı:

• Her defasında en karmaşık işleri bana veriyorlar.
• Toplumda hiç kitap okumayan birçok insan var.

Hayıflanma (Pişmanlık) Anlamı:

• Zamanımı boşa geçirmişim ne yazık ki
• İnsanlara güvenmemeyi bir türlü öğrenemedim.

Eleştiri Anlamı:

Bir durumun, eserin ya da kişinin olumlu veya olumsuz yönleriyle ilgili değerlendirme yapan cümlelerdir. Olumlu veya olumsuz anlam taşıyabilir.

• Toplumun sorunlarını romanlarında işlemesi eserlerinin kalıcılığını sağladı. (Olumlu eleştiri)
• Kullandığı anlaşılmaz kelimeler eserin dilini basit göstermiş. (Olumlu eleştiri)

Not: Olumlu eleştiride beğenilen bir yönden bahsedildiği için olumlu eleştiri, “beğeni anlamı” olarak da kabul edilebilir.

Öz Eleştiri Anlamı:

Bir kişinin kendi davranışlarına dönük yaptığı eleştiridir.

• Bu davranışlarımla seni kırdığımı fark ettim.

Kanıksama Anlamı:

Bir duruma zamanla alışmayı anlatan cümlelerdir.

• Bana yalan söylemesine hiç şaşırmıyorum.

Yadsıma (inkar) Anlamı:

• O sözleri sana kesinlikle ben söylemedim.

Tasarı Anlamı:

Gelecekte yapılması planlanan işleri anlatan cümlelerdir.

• Yeni bir roman yazmayı düşünüyor.

Ön Yargı Anlamı:

Bir durumla ilgili önceden oluşturulmuş yargıları anlatan cümlelerdir.

• Ne yaparsa yapsın artık kimseye yaranamaz.
• Bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da sözünde duracaktır.

Varsayım Anlamı:

Henüz var olmayan bir durumun bir an için varmış gibi kabul edilmesini anlatan cümlelerdir.

• Diyelim ki bir kitap yazmanız gerekiyor, hangi konuyu seçerdiniz?
• Havaların birden ısındığını düşünelim, ne tür değişiklikler olur?

Küçümseme Anlamı:

• O kadar beceriksizdi ki odasını bile toplayamazdı
• İki şiir yazdım diye kendini şair zannedenler var.

Azımsama Anlamı:

• Kazandığı parayla kirasını bile ödeyemiyor.
• Bir haftada bu kadarcık mı okuyabildin?

Not: Küçümseme anlamı ölçülemeyen durumlar için kullanılır. Azımsama anlamı ise ölçülebilir durumlarda kullanılır.

Gerçekleşmemiş Beklenti Anlamı:

• Bizi de aralarına alacaklarını zannettik.

Aşamalı Durum Anlamı:

Bir durumun bir defada değil de aşama aşama gerçekleştiğini anlatan cümlelerdir.

• Her geçen gün daha sakin bir kişiliğe büründü.
• Havalar gittikçe soğuyor