AHMET VEFİK PAŞA (1823—1891)

Tiyatroya önem vermiş, Bursa valiliği sırasında ilk Türk tiyatro binasını kurmuş, memurlarını tiyatroya gitmeye mecbur tutmuştur.

Moliere’den yaptığı çeviri ve uyarlamalarla tanınan sanatçı onun oyunlarının bazıları doğrudan çevirmiş, bazılarını ise uyarlama yoluyla Türkçeye aktarmıştır.

Türk edebiyatında ilk adapte (uyarlama) tiyatro oyunlarını 0 yazmıştır. Çevirilerinde ve adaptelerinde halk diline ve yerel ağza yer vermiştir.

Türkçülük akımının hazırlayıcısı ve öncülerinden olan Ahmet Vefik, dil ve tarih alanlarında da çalışmalar yapmıştır. Anadolu Türkçesindeki sözcükleri ilk defa 0 toplamış, Lehçe-i Osmanî’de Türkçe sözcüklerle dilimizde kullanılan yabancı sözcükleri ayrı ayrı toplamıştır. Lehçe-i Osmanî, Osmanlı sahasında Türkçeden Türkçeye ilk sözlük çalışmasıdır.

Eserleri

Sözlük-Dil: Lehçe—i Osmanî, Atalar Sözü—Türkî Durub-ı Emsal

Tarih: Şecere—i Türk, Fezleke-i Tarih—i Osmanî, Hikmet—i Tarih

Tiyatro: Nesirle uyarlananlar: İnfial-i Aşk, Pırpırı Kibar, Dekbazlık, Don Civani, Dudun Kuşları; manzum uyarlamalar / çevrilenler: Savruk, Kocalar Mektebi, Kadınlar Mektebi, Tartüf, Aşk-ı Musavver, Adamcıl, Okumuş Kadınlar; adaptasyon: Zor Nikâhı, Zoraki Tabip, Azarya, Meraki, Tabib—i Aşk, Yorgaki Dandini