ABDÜLAZİZ DÖNEMİ OLAYLARI

Fransa’ya resmi bir ziyaret düzenleyen Abdülaziz yurt dışına çıkan ilk Osmanlı padişahı olduğu gibi, Yavuz Sultan Selim’den sonra Mısır’ı ziyaret eden tek Osmanlı hükümdarıdır. Abdülaziz dönemi savaşsız geçen bir dönemdir. Osmanlı tarihinin en büyük dış borcu bu dönemde alındı. Borçların faizleriyle birlikte ödenmesi zorlaşınca İngiltere ve Fransa ile borçlar sorunu ortaya çıktı. Alınan borçların bir bölümüyle Sinop’ta yakılan donanma yenilendi. Diğer bir kısmıyla ise saraylar yapıldı.

Panslavizm Hareketleri

XIX. yüzyılın ortalarında ortaya çıkan Panslavizm, Slav ırkından olan (Rus, Sırp, Hınıat, Karadağ, Leh, Sloven, Çek, Bulgar, Ukraynalılar) ve Ortodoksların Rusya’nın egemenliği altında birleşmesini hedef alan siyasi bir harekettir. Ortodoks ve Slavlar ağırlıklı olarak Osmanlı sınırları içerisinde yaşıyordu. Rusya kendi emellerine kavuşmak için bu toplulukları sürekli Osmanlıya karşı kışkırtıyordu. Bu durum ise Balkanlarda karışıklıkların yaşanmasına neden oluyordu. Rusya’nın kışkırtmaları sonucu Bulgarlar Rum patrikhanesinden ayrılarak kendi bağımsız patrikhanelerini kurdular (1870). 1875’te Bosna – Hersek’te ayaklanma çıktı. Bu ayaklanmaların ardından Sırp, Karadağ ve Bulgar ayaklanmaları patlak verdi. Ayaklanmalar bastırıldı. 1866’da Girit’i Yunanistan’a katmak amacıyla Giritli Rumlar ayaklandı. İngiltere, Fransa ve Rusya Rumlara destek vererek, adanın özerkliğini içeren bir fermanı Osmanlıya ilan ettirdiler. Osmanlı Devleti’nin ayaklanmalar üzerinde kararlılıkla gitmesi ve bastırması Avrupa’ya Hristiyan katliamı olarak yansıtıldı ve Osmanlıya karşı kamuoyu oluşturuldu. Padişah Abdülaziz döneminde Osmanlı aydınlarının demokrasi alanındaki çalışmaları hız kazandı.

Genç Osmanlılar, anayasal düzene geçiş konusunda bir anayasa hazırladılar. Amaçları anayasayla azınlıkları da yönetime katarak milliyetçilik isyanlarını önlemekti. Ancak padişah Abdülaziz kendisine sunulan anayasayı kabul etmedi. Yenilik taraftarları Mithat Paşa ve Hüseyin Avni Paşa önderliğinde Padişah Abdülaziz’i tahttan indirdiler, V. Murat’ı tahta çıkardılar.