Kriterlere Göre Bölge Sınırları Test Çöz 9. Sınıf Coğrafya (Yeni Müfredat)
Dünyada ve Türkiye’de coğrafi bölgeler belirlenirken doğal, beşerî ve ekonomik kriterler dikkate alınır. Doğal bölgeler, iklim, bitki örtüsü ve yer şekilleri gibi doğal unsurlara göre belirlenirken, beşerî bölgeler nüfus, yerleşme ve kültürel özelliklere göre şekillenir. Ekonomik bölgeler ise tarım, sanayi, ticaret ve ulaşım gibi ekonomik faaliyetlere bağlı olarak çizilir. Ancak bu sınırlar kesin hatlarla ayrılmaz, çünkü doğal ve beşerî faktörler iç içe geçebilir. Örneğin, Karadeniz Bölgesi’nin doğusunda yaygın olan çay tarımı, bölgenin ekonomik sınırlarını etkileyen önemli bir unsurdur. Bu sınırların belirlenmesi coğrafyanın bölgesel analiz yöntemiyle yapılır ve haritalar yardımıyla gösterilir.
Kriterlere Göre Bölge Sınırları Konu Anlatımı
9. Sınıf Kriterlere Göre Bölge Sınırları Testleri (Yeni Müfredat)
Çözümlü Örnek Test Soruları
1. Soru
Ahmet, Türkiye’deki bölgelerin belirlenmesinde farklı kriterlerin kullanıldığını öğrenmiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de bölge sınırlarını belirleyen doğal faktörlerden biri değildir?
A) İklim
B) Yer şekilleri
C) Bitki örtüsü
D) Tarım ürünleri
E) Su kaynakları
Cevap: D
Çözüm: Türkiye’de bölge sınırlarını belirleyen doğal faktörler iklim, yer şekilleri, bitki örtüsü ve su kaynaklarıdır. Tarım ürünleri ise ekonomik bir faktördür ve bölgesel sınırların belirlenmesinde ikinci derecede rol oynar. Doğru cevap D’dir.
2. Soru
Merve, Türkiye’de farklı ekonomik faaliyetlerin bazı bölgelerde daha yaygın olduğunu gözlemlemiştir. Buna göre, aşağıdaki bölgelerden hangisinin ekonomik sınırları doğal sınırlardan farklıdır?
A) Doğu Anadolu Bölgesi
B) Akdeniz Bölgesi
C) İç Anadolu Bölgesi
D) Marmara Sanayi Bölgesi
E) Karadeniz Bölgesi
Cevap: D
Çözüm: Marmara Sanayi Bölgesi, doğal sınırlarla değil, sanayi ve ticaret faaliyetlerinin yoğun olduğu alanlarla belirlenmiştir. Doğal faktörler yerine beşerî ve ekonomik faktörler etkili olduğu için doğal bölge sınırlarından farklıdır. Doğru cevap D’dir.
3. Soru
Ege Bölgesi, Akdeniz iklimi etkisinde olmasına rağmen, Gediz Ovası gibi alanlarda İç Anadolu iklim özellikleri görülmektedir. Bu durum bölge sınırlarının hangi özelliğiyle açıklanabilir?
A) Beşerî faaliyetlere göre değişmesi
B) Keskin hatlarla çizilmiş olması
C) Doğal ve ekonomik faktörlerin iç içe geçmesi
D) İklimlerin zamanla değişmesi
E) Bölge sınırlarının sürekli genişlemesi
Cevap: C
Çözüm: Bölge sınırları kesin hatlarla ayrılmaz ve doğal ile ekonomik faktörler iç içe geçebilir. Örneğin, Ege Bölgesi’ndeki bazı ovalarda İç Anadolu iklimi özellikleri görülebilir. Doğru cevap C’dir.
4. Soru
Bir öğrenci, “İklim özellikleri göz önüne alınarak belirlenen bölgeler doğal bölgelerdir.” ifadesini okuduğunda aşağıdaki bölgelerden hangisini örnek gösterebilir?
A) İç Anadolu Tahıl Tarımı Bölgesi
B) Karadeniz İklim Bölgesi
C) Doğu Anadolu Hayvancılık Bölgesi
D) İstanbul Sanayi Bölgesi
E) Akdeniz Turizm Bölgesi
Cevap: B
Çözüm: Karadeniz İklim Bölgesi, doğal bölge kriterlerine göre belirlenmiştir ve iklim temelli bir sınıflandırmadır. Diğer seçeneklerde ise ekonomik ve beşerî faktörler etkilidir. Doğru cevap B’dir.
5. Soru
İstanbul ve çevresi sanayi açısından gelişmiş bir bölgedir. Ancak bu bölgenin doğal sınırları ile ekonomik sınırları farklıdır. Bunun temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yer şekillerinin bölgeyi etkilemesi
B) İklim koşullarının farklı olması
C) Ekonomik faaliyetlerin doğal faktörlerden bağımsız gelişmesi
D) Sanayi bölgelerinin devlet tarafından belirlenmesi
E) Nüfusun az olması
Cevap: C
Çözüm: Sanayi bölgeleri, doğal sınırlar dikkate alınmadan ekonomik faaliyetlere göre belirlenir. Bu nedenle doğal ve ekonomik bölge sınırları farklıdır. Doğru cevap C’dir.
6. Soru
Fatma, Akdeniz Bölgesi’nin kıyı kesiminde muz üretildiğini ancak Toros Dağları’nın hemen ardında bu üretimin yapılamadığını fark etti. Bu durum hangi faktörle açıklanabilir?
A) Yer şekilleri
B) Nüfus yoğunluğu
C) Tarımsal üretim teknikleri
D) Beşerî faktörler
E) Sanayi faaliyetleri
Cevap: A
Çözüm: Yer şekilleri, iklim ve tarımı doğrudan etkileyen bir faktördür. Akdeniz kıyılarında sıcak iklim varken, Toros Dağları nedeniyle iç kesimlerde kara iklimi etkili olur ve bu durum tarımı sınırlandırır. Doğru cevap A’dır.
7. Soru
Bir bölgede hem iklim hem de ekonomik faaliyetlerin sınırlarının çakıştığı bir bölge olması için aşağıdaki durumlardan hangisinin gerçekleşmesi gerekir?
A) Tarım, hayvancılık ve sanayi faaliyetlerinin eşit dağılması
B) Doğal ve beşerî faktörlerin aynı etkiyi oluşturması
C) Beşerî faktörlerin daha baskın olması
D) Bölge sınırlarının sabit olması
E) Devletin bölge sınırlarını belirlemesi
Cevap: B
Çözüm: Doğal ve beşerî faktörler aynı etkiyi oluşturursa, bölge sınırları kesişebilir. Örneğin, Karadeniz kıyıları hem doğal hem de ekonomik açıdan balıkçılık için uygundur. Doğru cevap B’dir.
8. Soru
Türkiye’de bölge sınırlarının en sık değiştiği bölge aşağıdakilerden hangisidir?
A) Marmara Bölgesi
B) İç Anadolu Bölgesi
C) Doğu Anadolu Bölgesi
D) Karadeniz Bölgesi
E) Akdeniz Bölgesi
Cevap: A
Çözüm: Marmara Bölgesi, sanayi, ticaret ve nüfus yoğunluğu nedeniyle dinamik bir bölgedir. Sanayileşme ve göç hareketleri bölge sınırlarını sürekli değiştirmektedir. Doğru cevap A’dır.
9. Soru
Aşağıdakilerden hangisi ekonomik bölge sınırlarının belirlenmesine en çok etki eder?
A) Bitki örtüsü
B) İklim
C) Ulaşım ağları
D) Yer şekilleri
E) Su kaynakları
Cevap: C
Çözüm: Ekonomik bölgeler, ulaşım, ticaret ve sanayi gibi faktörlere göre belirlenir. Ulaşım ağları gelişmişse, bölgenin ekonomik sınırları genişleyebilir. Doğru cevap C’dir.
10. Soru
Bölge sınırları hangi durumlarda en hızlı değişime uğrar?
A) Doğal afetler sonrası
B) İklim değişikliği nedeniyle
C) Yeni ekonomik faaliyetlerin ortaya çıkmasıyla
D) Bitki örtüsü değiştiğinde
E) Nüfusun aynı kalmasıyla
Cevap: C
Çözüm: Yeni sanayi tesisleri, ulaşım projeleri ve turizm alanları ekonomik sınırları hızlıca değiştirebilir. Doğru cevap C’dir.