• Babası Mehmet Çelebi’nin ölümünden sonra tahta çıkan II. Murat önce amcası Düzmece Mustafa, sonra da kardeşi Mustafa’nın isyanlarıyla karşılaştı. Bu isyanları başarıyla bastıran II. Murat, amcası ve kardeşini öldürttü.
•  II. Murat bu isyanların ardından İstanbul’u kuşattı (1422). Kardeşi ve amcasının isyanlarını destekleyen Bizans kuşatıldıysa da başarılı olunmadı.
•  Bu olayların ardından Anadolu’ya geçen II. Murat Candaroğulları üzerine yürüdü. Safranbolu’ya kadar ki tüm toprakları Candaroğullarından aldı.
• Mustafa Çelebi’nin isyanını destekleyen Aydınoğulları 1425’te tamamen Osmanlı Devleti’ne katıldı. Böylece batıda Osmanlı hakimiyeti Aydın ve İzmir’e kadar genişledi.
• 1424 yılında Menteşeoğullarıyla yapılan mücadele sonrasında da bu beylik Osmanlı toprakları­ na katıldı.
• II. Murat, erkek evladı olmayan Germiyanoğlu Yakub Bey’i Edirne’ye davet etti ve onu çok iyi ağırladı. Yakub Bey ise “İlay-ı Kelimetullah” yolundaki Osmanlı Devleti’ne tüm topraklarını ölümünden sonra verilmek kaydıyla vasiyet bıraktı, böylece bu topraklar 1428’de Yakub Bey’in ölümüyle Osmanlı Devleti’ne katıldı.
• II. Murat daha sonra Karamanoğulları üzerine sefere çıktı yaklaşık olarak dört kez bu beylik üzerine gidildi ve böylece Karamanoğulları Beyliği itaat altına alındı.

BATIDAKİ GELİŞMELER

• II. Murat Rumeli’deki Osmanlı hakimiyetini yeniden sağlamak için harekete geçti. Sırbistan ve Macaristan üzerine sefer düzenleyip Belgrat’ı kuşattı ancak başarılı olamadı.
• II. Murat Döneminde Osmanlı Devleti’nin Venedik’le de ilişkileri bozuldu, bu durumun nedeni ise Osmanlı sınırlarının Adriyatik Denizi ve Ege’nin batı kıyılarına ulaşması ayrıca Venediklerin Yunanistan’daki topraklarını korumak istemesiydi.
• Tüm bu nedenlerden dolayı 1430’da Osmanlı – Venedik savaşları başladı. Yapılan savaşlar Osmanlı Devleti’nin üstünlüğü ile sonuçlandı. Tesalya, Selanik, Makedonya, Serez ve Yanya Osmanlı hakimiyetine girdi. Güney Arnavutluk’ta Osmanlı hakimiyeti sağlandı.
• 1442 – 1443 yıllarında Macarlarla yapılan savaşlarda pek başarı sağlanamadı. Bu sıralarda Anadolu’da Karamanoğullarının Osmanlı topraklarına saldırması üzerine Macarlarla alelacele bir barış anlaşması yapıldı.

1444 EDİRNE SEGEDİN ANTLAŞMASI

Buna göre;

• Sırbistan bağımsız bir devlet olacak,
• Eşak ve çevresi Macaristan himayesine girecek ancak vergisini Osmanlı Devleti’ne ödeyecek,
• Tuna Nehri iki devlet arasında sınır kabul edilecek,

Uyarı: İlk üç madde Osmanlı Devleti’nin zararınadır.

• Bulgaristan Osmanlı Devleti’nde kalacak,
• Her iki devlet arasında 10 yıl savaş yapılmayacak.

1. Bu antlaşmayı yapan II. Murat derhal Anadolu’ya geçerek Karamanoğulları üzerine yürüdü. Dört mezhepten fetva alan II. Murat Karamanoğullarını yerle bir etti. Af dileyen Karamanoğullarının itaati üzerine onları affetti, daha sonra henüz 12 yaşında olan oğlu II. Mehmet’i tahta geçirerek dinlenmek üzere Manisa’ya çekildi.

2. II. Mehmet’in bu ilk iktidarında devlet adamları arasında rekabet baş gösterdi. Ayrıca ulufelerinin yetersiz olduğunu iddia eden Yeniçeriler, ilk defa isyan etti. (Buçuk Tepe Vakası)

3. Osmanlı tahtına henüz on iki yaşında bir çocuk hükümdarın bulunmasından istifade etmek isteyen Macarlar, Segedin Antlaşması’nı bozarak harekete geçtiler.

4. Bu durumun çok tehlikeli olduğunu gören II. Mehmet babası II. Murat’ı yeniden tahta geçmesi konusunda ikna etti. Böylece II. Murat ve Haçlılar arasında 1444 yılında Varna Savaşı yapıldı. Haçlı ordusu burada ağır bir yenilgiye uğradı ve Macar kralı öldü.

1448 II. KOSOVA SAVAŞI

Varna yenilgisinin intikamını almak isteyen Hunyadi Yanoş Alman ve Macarlardan oluşturduğu Haçlı ordusuyla Sırbistan’a girdi, Kosova meydanında 1448’de yapılan savaşta Haçlılar yine mağlup edildi.

Savaş sonucunda;

• Türklerin Rumeli’ye yerleşmesi kesinlik kazandı.
• Bu savaştan sonra Haçlılar savunmaya, Türkler ise taarruza geçti.
• Rumeli ve Bulgaristan Türkleşti.
• Bizans’ın Avrupa’dan destek alma ümitleri suya düştü.
• II. Kosova ile, 1683 II. Viyana Kuşatması’na kadar Haçlı İttifakı oluşturulamadı. Bu durum Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda ilerlemesini kolaylaştırırken, İstanbul’un da fethine ortam hazırladı.
• Sultan II. Murat 1451’de öldü ve yerine oğlu II. Mehmet ikinci defa tahta geçti.

UYARI

• Bu dönemde ilk defa Edirne’de devlet adamı yetiştirmek için Enderun mektebi (Saray okulu) açıldı.
• Arapça ve Farsçadan bazı önemli eserler Türkçeye çevrildi.
• Kırım, Arabistan ve Türkistan’dan bir­ çok bilim adamı getirildi.
• Bu durum II. Murat’ın bilime önem verdiğini gösterir.

Çözümlü Örnek Test Soruları

Konu: 2. Murat Dönemi (1421 – 1451)

1. II. Murat Dönemi’nde Osmanlı tahtı iki kez değişmiştir. 1444 yılında tahttan çekilip yerine oğlu II. Mehmet’i geçiren II. Murat, ilerleyen süreçte tekrar tahta geçmiştir. II. Murat’ın tahta geri dönmesine neden olan gelişme aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karamanoğulları’nın Osmanlı topraklarına saldırması
B) Bizans’ın Haçlı Seferlerini düzenlemesi
C) Varna Savaşı’nın Osmanlı Devleti için risk oluşturması
D) Akkoyunluların Anadolu’daki ilerleyişi
E) Çandaroğulları ile yapılan savaşların başarısız olması

Cevap: C
Çözüm: 1444 yılında II. Murat, tahttan çekilerek yerine oğlu II. Mehmet’i geçirmiştir. Ancak, Haçlı ordusunun Osmanlı topraklarına saldırması ve Osmanlı Devleti’nin zayıf bir yönetimde olduğu düşünülmesi üzerine II. Murat, yeniden tahta geçerek Varna Savaşı’nda Haçlıları mağlup etmiştir. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.

---

2. II. Murat Dönemi’nde Osmanlı Devleti ile Macarlar arasında yapılan antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?

A) İstanbul Antlaşması
B) Edirne-Segedin Antlaşması
C) Ankara Antlaşması
D) Kösedağ Antlaşması
E) Kasr-ı Şirin Antlaşması

Cevap: B
Çözüm: II. Murat Dönemi’nde Osmanlı ile Macarlar arasında 1444 yılında Edirne-Segedin Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşmaya göre Macarlar 10 yıl boyunca Osmanlı ile savaşmayacaklarını kabul etmişlerdir. Ancak kısa süre sonra Macarlar bu antlaşmayı bozarak Osmanlı’ya saldırmışlardır. Doğru cevap B şıkkıdır.

---

3. II. Murat Dönemi’nde Osmanlı Devleti’nde görülen aşağıdaki olaylardan hangisi, Anadolu’daki siyasi birliği sağlama açısından önem taşımaktadır?

A) Karamanoğulları ile yapılan savaşlar
B) Edirne-Segedin Antlaşması’nın imzalanması
C) Varna Savaşı’nın kazanılması
D) Sırp Krallığı’nın Osmanlı egemenliğine girmesi
E) Haçlılarla yapılan savaşların kazanılması

Cevap: A
Çözüm: II. Murat Dönemi’nde Osmanlı Devleti, Anadolu’daki siyasi birliği sağlamak amacıyla özellikle Karamanoğulları ile mücadele etmiştir. Bu mücadele sonucunda Osmanlı’nın Anadolu’daki gücü artmıştır. Diğer gelişmeler daha çok Balkanlar ile ilgilidir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

---

4. II. Murat Dönemi’nde Osmanlı’nın batıda en önemli rakiplerinden biri olan Haçlı ordularıyla yaptığı savaş aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sırpsındığı Savaşı
B) Niğbolu Savaşı
C) Ankara Savaşı
D) Varna Savaşı
E) Malazgirt Savaşı

Cevap: D
Çözüm: 1444 yılında Osmanlı tahtında genç II. Mehmet’in olması nedeniyle Haçlılar, Osmanlı’nın zayıf olduğunu düşünerek saldırıya geçmişlerdir. II. Murat, yeniden tahta geçerek Varna Savaşı’nda Haçlıları mağlup etmiştir. Bu savaş Osmanlı’nın Balkanlardaki hâkimiyetini pekiştirmiştir. Doğru cevap D şıkkıdır.

---

5. II. Murat Dönemi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’daki ilerleyişi devam etmiştir.
B) Osmanlı tahtına genç yaşta II. Mehmet geçmiştir.
C) Haçlılarla savaşlar yapılmıştır.
D) İstanbul fethedilerek Osmanlı Devleti’nin başkenti olmuştur.
E) Anadolu’da Karamanoğulları ile mücadele edilmiştir.

Cevap: D
Çözüm: İstanbul’un fethi, II. Mehmet (Fatih Sultan Mehmet) döneminde, 1453 yılında gerçekleşmiştir. II. Murat Dönemi’nde İstanbul fethedilmemiştir. Bu yüzden D şıkkı yanlış bir ifadedir. Doğru cevap D şıkkıdır.